Lễ vật cúng ông Công ông Táo bên cạnh vàng mã, hoa tươi, mâm cơm đủ món,… thì không thể thiếu được ba chú cá chép đỏ để ông Công ông Táo cưỡi về trời.
Theo tục lệ, cứ đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm, mọi nhà đều tất bật sửa soạn cúng Táo Quân lên chầu trời, báo cáo với Ngọc hoàng chuyện của năm qua. Vào ngày này, mọi người sẽ chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa, ban thờ sao cho gọn gàng, sạch sẽ. Đồng thời sẽ làm một mâm cỗ mặn, ba bộ quần áo bằng vàng mã, ba con cá chép sống, cùng xôi, chè mật và hương hoa tiễn ông Táo về chầu trời.
Cá chép là một phương tiện chính để giúp Táo Quân có thể "vượt Vũ Môn hóa rồng" chính vì thế việc chọn mua cá chép cũng là một việc vô cùng quan trọng.
Về cách lựa chọn cá chép, người xưa quan niệm, khi mua cá chép nên lựa chọn những con cá có màu đỏ, to, khỏe mạnh, không bị trầy xước, bong vảy…
Hình minh hoạ.
Để biết cá có khỏe mạnh hay không, bạn có thể kiểm tra phần mang của chúng. Nếu mang đỏ tươi là cá đang ở trạng thái khỏe mạnh. Nếu mang đỏ thâm thì cá đã yếu và dễ chết.
Ngoài ra, bạn có thể thử độ khỏe mạnh của cá chép bằng cách thả tạm cá vào lu. Khi chạm vào mặt nước, cá bơi nhanh, quẫy mạnh có nghĩa là rất khỏe mạnh, sung sức.
Sau khi đưa về nhà, bạn nên cho cá vào thau nước sạch với ít rong để cá thích nghi. Lưu ý, nên sử dụng nước sông hồ, nước giếng thay vì nước máy bởi loại nước này thường có nhiều clo dễ làm chết cá.
Sau khi đã làm lễ xong xuôi, bạn nên mang cả bát đựng cá đi ra nơi định thả. Lưu ý không nên dùng tay vớt cá nhiều lần từ chỗ này qua chỗ khác.
Cần tránh buộc cá trong túi rồi ném cả túi xuống vì làm như thế, cá dễ bị chết, vừa mang tính hình thức, mất đi ý nghĩa của một phong tục đẹp. Đồng thời, hạn chế việc xả rác xuống môi trường.
Khi đi phóng sinh cá, bạn cần chọn những ao, hồ nước sạch, không gian rộng và không quá ô nhiễm. Cách đúng nhất để phóng sinh cá đó là chọn chỗ mép nước gần, nhẹ nhàng nghiêng bát hoặc túi để cá tự quẫy, bơi vào dòng nước.
Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo./.