Ăn uống vô độ: Biểu hiện, hậu quả và cảnh báo từ chuyên gia sức khỏe tâm thần

Theo chia sẻ của một chuyên gia về sức khỏe tâm thần tại Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), thời gian qua, đơn vị đã tiếp nhận nhiều trường hợp điển hình của chứng rối loạn ăn uống, trong đó phổ biến là ăn vô độ mang yếu tố tâm thần. Một trong những ca bệnh gần đây cho thấy bệnh nhân có biểu hiện ăn uống mất kiểm soát, liên tục lặp lại hành vi ăn uống quá mức rồi tự gây nôn để loại bỏ lượng thực phẩm đã tiêu thụ. Hậu quả là cổ họng thường xuyên bị viêm hoặc đau, răng bị xói mòn do axit từ dịch nôn gây hại men răng.

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân còn lạm dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu, gây tổn thương nhu động ruột và rối loạn tiêu hóa. Đáng lo ngại, không ít người trong tình trạng suy kiệt nhưng vẫn duy trì chế độ tập thể dục quá mức – 2 đến 3 lần mỗi ngày – trong khi luôn cảm thấy thiếu tự tin về ngoại hình và cân nặng.

Chuyên gia cũng chỉ ra những dấu hiệu phổ biến của chứng ăn vô độ tâm thần bao gồm: người bệnh thường có cân nặng bình thường hoặc chỉ nhỉnh hơn mức trung bình, nhưng luôn bị ám ảnh về việc kiểm soát cân nặng; thường xuyên ăn quá nhiều trong một thời gian ngắn và không thể dừng lại; sau đó tìm cách tự gây nôn hoặc nhịn ăn để bù lại; gặp các vấn đề về men răng, tiêu hóa, mất năng lượng và cảm giác chán ghét bản thân. Đặc biệt, bệnh nhân dễ rơi vào trạng thái lo âu, tự ti, luôn bận tâm quá mức về hình thể và thường xuyên cảm thấy tội lỗi sau mỗi lần ăn uống vô độ.

Một thực tế đáng lo ngại là nhiều người mắc chứng rối loạn này có xu hướng lạm dụng rượu và các chất gây nghiện. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, chứng ăn vô độ có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng về thể chất như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, rối loạn nhịp tim, thiếu máu và mất cân bằng điện giải. Một số trường hợp còn ghi nhận các rối loạn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt hoặc suy giảm chức năng tình dục.

Các chuyên gia cảnh báo rằng, do đặc thù triệu chứng dễ nhầm lẫn, phần lớn bệnh nhân ban đầu thường tìm đến các khoa nội tiết, tiêu hóa hoặc tai mũi họng thay vì chuyên khoa tâm thần. Chỉ khi cơ thể xuất hiện những tổn thương nghiêm trọng kèm theo biểu hiện bất ổn về tâm lý, họ mới được chuyển đến điều trị đúng chuyên môn. Đáng tiếc, có nhiều trường hợp dù đã được chẩn đoán nhưng vẫn không chấp nhận mình mắc bệnh rối loạn tâm thần.

Chuyên gia nhấn mạnh, khi có các biểu hiện như ăn uống mất kiểm soát, lo âu quá mức về cơ thể, lạm dụng thuốc hoặc hành vi tự làm tổn hại bản thân sau khi ăn, người bệnh cần sớm đến các cơ sở chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng hướng. Đặc điểm nhận diện điển hình của chứng ăn vô độ bao gồm việc ăn lượng lớn thức ăn hơn mức thông thường trong thời gian ngắn, cảm giác thèm ăn dữ dội, mất kiểm soát, kèm theo hành vi tự gây nôn, dùng thuốc nhuận tràng hoặc tập thể dục cực đoan để bù trừ cho việc ăn uống./.