Thị trường đổi tiền lẻ cận Tết: Nóng sốt và đầy rủi ro

Tại các hội nhóm trên mạng xã hội như "Đổi tiền mới", người dùng dễ dàng bắt gặp hàng trăm bài đăng mời chào với lời cam kết hấp dẫn: “tiền mới nguyên tem”, “giá tốt nhất thị trường”, “đổi bao nhiêu cũng có”.

Phí đổi tiền lẻ dao động từ 6% đến 20%, tùy theo mệnh giá và số lượng. Các loại mệnh giá nhỏ như 2.000 đồng, 5.000 đồng thường có mức phí cao nhất, từ 15% đến 20%. Với mệnh giá lớn hơn như 100.000 đồng hay 500.000 đồng, phí đổi giảm xuống nhưng vẫn dao động từ 4% đến 8%.

Không chỉ đổi tiền lẻ, nhiều tài khoản còn rao bán các loại tiền lì xì độc đáo như tiền xu mạ vàng, tiền xu Phật tổ, hoặc tiền ngoại tệ với giá cao gấp nhiều lần mệnh giá thực tế.

Một số đối tượng còn lợi dụng nhu cầu đổi tiền để lừa đảo. Nhiều người phản ánh sau khi chuyển khoản đặt cọc, họ không nhận được tiền như cam kết, hoặc nhận phải tiền giả, tiền thiếu.

Ngân hàng siết chặt, chợ đen bùng nổ

Từ năm 2021, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng chính sách hạn chế in và cung cấp tiền mới, đặc biệt là các mệnh giá nhỏ dưới 10.000 đồng. Điều này nhằm giảm chi phí in ấn và hạn chế tình trạng lợi dụng đổi tiền trong dịp Tết.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết: “Chính sách hạn chế in tiền lẻ mới giúp ngân sách tiết kiệm khoảng 3.500 tỷ đồng trong những năm qua. Chủ trương này sẽ tiếp tục được duy trì.”

Theo quy định của NHNN, việc đổi tiền chỉ áp dụng đối với tiền rách, nát hoặc không đủ điều kiện lưu thông. Hành vi đổi tiền lẻ để hưởng chênh lệch phí là vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt từ 20 đến 40 triệu đồng đối với cá nhân, và từ 40 đến 80 triệu đồng đối với tổ chức, theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP.

Rủi ro khi đổi tiền trên mạng

Việc đổi tiền qua mạng xã hội tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít người đã trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo như nhận tiền thiếu, bị đổi tiền giả, hoặc bị “bùng” tiền đặt cọc.

Chị T.V, một cư dân tại Nam Từ Liêm, Hà Nội, chia sẻ câu chuyện “đắng lòng” khi đổi tiền qua mạng. Sau khi chuyển khoản đặt cọc, chị nhận về tiền thiếu đến 3 triệu đồng trên tổng số tiền đổi. “Chấp nhận mức phí cao đã đành, nhưng còn bị ‘rút ruột’ tiền mà không thể kêu ai,” chị V ngậm ngùi nói.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân tuyệt đối không giao dịch đổi tiền qua mạng xã hội. Việc thiếu thông tin rõ ràng về địa chỉ và danh tính của người đổi tiền khiến các giao dịch này tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo rất cao.

Cảnh báo và giải pháp

Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo người dân không nên tham gia đổi tiền trên các nền tảng phi chính thống. Đồng thời, các loại tiền lì xì độc lạ chỉ nên được sử dụng cho mục đích sưu tầm, tránh rủi ro mua phải tiền giả hoặc vi phạm pháp luật nếu sử dụng trong giao dịch.

Trong bối cảnh thị trường đổi tiền ngày càng phức tạp, người dân cần thận trọng, cân nhắc kỹ trước khi thực hiện các giao dịch đổi tiền, đặc biệt qua mạng xã hội. Chỉ cần một chút bất cẩn, niềm vui Tết có thể trở thành nỗi buồn không đáng có./.