Tốc độ tăng trưởng ngành kinh tế số vượt trội gấp 3 lần GDP quốc gia

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, ngành công nghiệp ICT của Việt Nam hiện đang ghi nhận doanh thu hàng năm đạt 150 tỷ USD, chiếm 55% tổng giá trị nền kinh tế số. Đặc biệt, phần lớn doanh thu này đến từ các doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực lắp ráp điện tử và công nghệ điện tử. Bên cạnh đó, tỷ lệ thanh toán điện tử của Việt Nam đã đạt 87%, vượt mục tiêu Chính phủ đề ra với tỷ lệ thanh toán trực tuyến 80% vào năm 2025.

Tại hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - Châu Á 2024, ông Trần Minh Tuấn, chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ số, chia sẻ: “Ngành kinh tế số của Việt Nam phát triển khá đồng đều, nhưng hiện nay vẫn chủ yếu tập trung vào công nghiệp công nghệ số lõi. Tuy nhiên, các ngành, lĩnh vực khác sẽ là không gian phát triển cực kỳ tiềm năng, dự báo đến năm 2030, 80% giá trị nền kinh tế số sẽ đến từ các ngành này.”

Thực tế cho thấy nền kinh tế số Việt Nam phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình 20% mỗi năm, gấp ba lần tốc độ tăng trưởng GDP quốc gia. Dự báo năm nay, kinh tế số sẽ đóng góp khoảng 18,3% vào GDP quốc gia, và sẽ đạt 20% vào năm 2030.

Các nhóm ngành có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của nền kinh tế số bao gồm thương mại điện tử, nội dung số và tài chính - ngân hàng. Trong đó, thương mại điện tử được kỳ vọng đóng góp lớn nhất, chiếm 30% tổng giá trị nền kinh tế số. Chính vì vậy, Chính phủ sẽ xây dựng kế hoạch phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026-2030 và mở rộng các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới cùng hệ thống logistics giúp xuất khẩu nông sản Việt.

Mặc dù lĩnh vực logistics có nhiều tiềm năng và được xếp hạng trong top 10 thị trường logistics mới nổi thế giới, chi phí logistics của Việt Nam hiện nay vẫn cao hơn mức bình quân toàn cầu, ở mức 10,6%. Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ sẽ thúc đẩy việc kết nối, mở dữ liệu về logistics và chuỗi cung ứng, đồng thời phát triển các nền tảng số trong quản trị và kinh doanh vận tải.

Tuy nhiên, ông Phạm Minh Hoàn, Phó trưởng Bộ môn Công nghệ thông tin, Viện Công nghệ thông tin và Kinh tế số (Đại học Kinh tế quốc dân), nhận định rằng hạ tầng số của Việt Nam vẫn chưa phát triển đồng bộ, khung pháp lý chưa theo kịp tốc độ công nghệ và nguồn nhân lực có kỹ năng số còn hạn chế.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển ngành kinh tế số, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tập trung vào việc phát triển hạ tầng số phổ cập và nâng cao chất lượng kết nối. Ông Trần Minh Tuấn nhấn mạnh rằng các nhà mạng phải cung cấp băng rộng di động tối thiểu 40Mbps và băng rộng cố định 100Mbps. “Bộ sẽ triển khai các biện pháp đo lường và nếu doanh nghiệp nào không đáp ứng yêu cầu, sẽ chịu mức phạt theo quy định”, ông Tuấn cho biết.

Mới đây, Chính phủ đã phê duyệt Quyết định 1437/QĐ-TTg, ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024-2025, với các mục tiêu cụ thể. Một trong những mục tiêu quan trọng là xác định chuyển đổi số là một quá trình toàn diện của cả tổ chức, trong đó người đứng đầu các cấp phải trực tiếp chỉ đạo và đảm bảo sử dụng hiệu quả các công nghệ số.

Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ phát triển kinh tế số dựa trên bốn trụ cột chính: kinh tế số ICT, kinh tế số ngành, quản trị số và dữ liệu số. Việt Nam sẽ tập trung vào các ngành, lĩnh vực có lợi thế để phát triển, đồng thời phát triển các nền tảng số và dữ liệu số như các yếu tố quan trọng trong quá trình chuyển đổi.

Cuối cùng, phát triển kinh tế số phải gắn liền với bảo đảm an ninh quốc gia và bảo vệ chủ quyền số quốc gia, trong đó Việt Nam sẽ làm chủ các nền tảng số và dữ liệu số để tự chủ và tự cường trên không gian mạng.