Năm 2024, thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam đạt khoảng 17,5 tỷ giao dịch với tổng giá trị 280 triệu tỷ đồng, tăng hơn 120% về giá trị so với năm trước.
Thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam đã bùng nổ với hơn 200 triệu tài khoản thanh toán cá nhân, tăng 50% so với năm ngoái. Mô hình chợ truyền thống chuyển đổi sang "Chợ thông minh 4.0" như Chợ Đồng Xa (Cầu Giấy, Hà Nội) là minh chứng tiêu biểu. Tại đây, từ người bán lớn tuổi đến các hàng hóa giá trị nhỏ đều sử dụng mã QR cho giao dịch. Ban quản lý còn lắp đặt Wi-Fi để thuận tiện hóa thanh toán online, thúc đẩy chuyển đổi số.
Hà Nội tiên phong phát triển các "Tuyến phố thương mại 4.0 - Không dùng tiền mặt" như Phố Trung Hòa, nơi 90% giao dịch qua chuyển khoản. Hệ thống mã QR được chính quyền hỗ trợ miễn phí, giúp giao dịch minh bạch và an toàn, đồng thời tăng hiệu quả quản lý thuế. Mô hình này lan tỏa nhanh chóng, đặc biệt ở các khu vực du lịch như Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, Lâm Đồng và Khánh Hòa.
Ngành thuế ứng dụng trí tuệ nhân tạo qua trợ lý ảo Chatbot, hỗ trợ nộp thuế trực tuyến nhanh chóng, tiện lợi trên Zalo hoặc website. Đây là bước tiến giúp 920.000 doanh nghiệp và hàng triệu cá nhân tiết kiệm thời gian, giảm phiền hà thủ tục.
Dù thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh, rủi ro về tội phạm công nghệ cao cũng gia tăng. Chuyên gia cảnh báo người dùng nên bảo vệ thông tin tài khoản, không truy cập đường link lạ và sử dụng bảo mật nhiều tầng để đảm bảo an toàn.
Trên thế giới, thanh toán không tiền mặt tăng từ 50% (2017) lên 70% (2023). Các quốc gia phát triển như Thụy Điển đạt tỷ lệ 80% giao dịch không tiền mặt. Tại Ấn Độ và Trung Quốc, công nghệ di động như ví điện tử và mã QR dẫn đầu sự thay đổi. Dự báo, tổng giá trị thanh toán không tiền mặt toàn cầu sẽ đạt 1.200 tỷ USD vào năm 2024, nhờ blockchain và các giải pháp thanh toán mới.
Thanh toán không tiền mặt không chỉ thúc đẩy sự tiện lợi và minh bạch mà còn là động lực mạnh mẽ cho chuyển đổi số và kinh tế số tại Việt Nam và toàn cầu.