Các mức thuế sắp tới mà Mỹ dự định sẽ áp cho mặt hàng tấm pin Mặt Trời sản xuất tại một số nước Đông Nam Á sẽ khiến việc xuất khẩu pin Mặt Trời sang Mỹ trở nên “bất khả thi” về mặt thương mại. Giới chuyên gia nhận định rằng đây sẽ là cơ hội để khu vực này đẩy mạnh quá trình chuyển đổi năng lượng vốn đã bị trì hoãn từ lâu.
Cụ thể, hồi đầu tháng Mỹ đã công bố kế hoạch áp thuế cao lên các tấm pin Mặt Trời sản xuất tại Campuchia, Việt Nam, Thái Lan và Malaysia sau một thời gian điều tra. Nếu được phê duyệt vào tháng tới, chúng sẽ được cộng dồn vào các mức thuế đã được chính quyền Tổng thống Trump áp đặt trước đó, bao gồm thuế suất 10% đối với hầu hết các quốc gia và 145% đối với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc.
Trung Quốc hiện sản xuất 80% tấm pin Mặt Trời trên toàn cầu và kiểm soát 80% mọi công đoạn của quy trình sản xuất. Trong khi đó, Đông Nam Á chiếm gần 80% lượng pin Mặt Trời nhập khẩu vào Mỹ trong năm 2024. Mặc dù đầu tư vào sản xuất pin Mặt Trời đã tăng lên ở Mỹ trong những năm gần đây, thị trường này vẫn phụ thuộc nhiều vào linh kiện nhập khẩu. Các mức thuế mới này thực tế sẽ khiến việc xuất khẩu pin Mặt Trời sang Mỹ trở nên bất khả thi về mặt thương mại.
Thế nhưng, chính những khó khăn thách thức từ mức thuế quan này lại trở thành đòn bẩy để tăng tốc quá trình chuyển đổi năng lượng tại đây, tạo điều kiện cho năng lượng xanh.
Giới phân tích từ lâu đã cảnh báo rằng các quốc gia Đông Nam Á đang rất chậm trong việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch như than đá. Đây là cơ hội kép cho ngành điện Mặt Trời của khu vực Đông Nam Á. Khi bị chặn ở thị trường Mỹ, các công ty trong ngành có thể tập trung vào chuyển đổi năng lượng trong nước, thúc đẩy thị trường nội địa và tạo "hàng rào tự nhiên chống lại biến động bên ngoài".
Dù vậy, việc thay thế thị trường Mỹ không dễ dàng do quy mô lớn và năng lượng tái tạo trong khu vực còn non trẻ. Sự thành công còn phụ thuộc vào việc các nước biến động lực xuất khẩu thành một cuộc cách mạng công nghệ sạch tự thân./.