Tăng tốc gỡ vướng, cấp sổ hồng cho người mua nhà

Hàng chục nghìn căn hộ tại TP Hồ Chí Minh đã sử dụng nhiều năm nhưng vẫn "treo" sổ hồng, gây bức xúc kéo dài cho cư dân. Làm thế nào để tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu?

Hơn 13.000 hộ chưa được cấp sổ

Trong bối cảnh thị trường bất động sản TP Hồ Chí Minh đang dần phục hồi sau những biến động, một vấn đề dai dẳng vẫn đang làm khó người dân là việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, hay sổ hồng, cho hàng loạt dự án đã bàn giao và đưa vào sử dụng. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, hiện nay trên địa bàn có hơn 108.000 căn hộ và nhà ở thuộc 176 dự án chưa được cấp sổ hồng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của hàng chục nghìn hộ gia đình.

Thực tế, tình trạng này không phải chuyện mới mẻ mà đã kéo dài qua nhiều năm, khiến dư luận bức xúc và khiếu nại liên miên. Đơn cử, dự án chung cư Linh Đông tại phường Hiệp Bình, TP Thủ Đức cũ, do Công ty TNHH Xây dựng Thành Trường Lộc làm chủ đầu tư. Với quy mô 4 block và 1.114 căn hộ, dự án được bàn giao từ năm 2017, hiện đã có hơn 5.000 cư dân sinh sống ổn định. Thế nhưng, hồ sơ xin cấp sổ hồng nộp từ năm 2020 vẫn "dậm chân tại chỗ", phần lớn căn hộ chưa được giải quyết.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, TP Hồ Chí Minh đã nỗ lực giải quyết và cấp sổ cho hơn 87.500 căn, vẫn còn trên 13.000 hồ sơ tồn đọng.

Nguyên nhân chính nằm ở một phần diện tích dự án vướng quy hoạch làm đường số 30 và tuyến ven sông. Dù chủ đầu tư đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính đất đai từ năm 2007, công trình được Sở Xây dựng nghiệm thu và đưa vào sử dụng năm 2017, thậm chí được UBND TP Thủ Đức cũ cấp số nhà năm 2019, hồ sơ vẫn bị "treo" sau khi bản vẽ được Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt tháng 12/2023.

Hay như chung cư The Harmona tại phường Tân Bình, với 582 căn hộ bàn giao từ năm 2013, đến nay mới hơn 300 căn có sổ hồng. Hồ sơ nộp từ năm 2016 bị kẹt vì chủ đầu tư chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính liên quan đến 20% quỹ căn hộ tái định cư đã đưa vào kinh doanh. Khu nhà ở 9B4 - 9B8 tại xã Bình Hưng, triển khai từ năm 2004 với tổng 254 căn hộ, vẫn còn 25 căn thuộc quỹ nhà giá rẻ (10% diện tích đất) chưa được cấp sổ, dù hạ tầng hoàn thành 100% và nghĩa vụ tài chính đã thực hiện đầy đủ suốt hơn 20 năm.

Dự án Riva Park tại quận 4 cũ, do Vietcomreal đầu tư, cũng gặp ách tắc với 150 căn hộ tái định cư đã bán cho dân nhưng thủ tục pháp lý chưa hoàn tất, dù quận xác nhận không có nhu cầu mua lại. Chưa hết, hàng loạt dự án khác như Premium Central, Moonlight Boulevard, Richmond City, Sài Gòn Mia, The Peak... với hàng nghìn căn hộ đã đón cư dân về sinh sống nhiều năm, vẫn đang "chờ đợi" sổ hồng, biến giấc mơ an cư lạc nghiệp thành nỗi lo âu triền miên.

Những con số khô khan này không chỉ là thống kê mà là câu chuyện sống của nhiều gia đình. Trong 8 tháng đầu năm 2025, TP Hồ Chí Minh đã nỗ lực giải quyết và cấp sổ cho hơn 87.500 căn, một bước tiến đáng ghi nhận. Tuy nhiên, vẫn còn trên 13.000 hồ sơ tồn đọng. Khi cư dân không có sổ hồng, họ không thể vay vốn ngân hàng, chuyển nhượng tài sản hay thậm chí chứng minh quyền sở hữu, đẩy họ vào vòng xoáy bất an pháp lý.

Đâu là giải pháp?

Trước thực trạng trên, việc đẩy nhanh tiến độ cấp sổ hồng không còn là lựa chọn mà là nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự quyết liệt từ chính quyền và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, kiêm Tổ trưởng Tổ công tác 1645 về tháo gỡ vướng mắc cấp sổ hồng, đã chỉ rõ rằng phần lớn hồ sơ tồn đọng thuộc các dự án có pháp lý phức tạp, liên quan đến nghĩa vụ tài chính, đang trong quá trình thanh tra, hoặc vướng quy định về nhà ở xã hội, tái định cư và quỹ nhà giá rẻ. Ngoài ra, một số dự án chưa hoàn tất bàn giao hạ tầng hoặc có vi phạm trật tự xây dựng, khiến việc cấp giấy chứng nhận bị kéo dài. Theo ông Thắng, xử lý đòi hỏi thời gian và sự phối hợp liên ngành, không thể giải quyết nửa vời.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, kiêm Tổ trưởng Tổ công tác 1645 trong cuộc họp giải quyết khó khăn trong việc cấp sổ hồng cho người dân.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, Nhà nước cần sớm hệ thống hóa quy trình, từ khâu lập pháp đến thực thi. Trước hết, TP Hồ Chí Minh cần ưu tiên rà soát toàn diện các dự án tồn đọng, như Tổ công tác 1645 đang làm, với trọng tâm là tháo gỡ vướng mắc quy hoạch và tài chính. Ví dụ, đối với dự án Linh Đông, việc phê duyệt bản vẽ tháng 12/2023 cần được đẩy nhanh thành hành động cụ thể, như điều chỉnh quy hoạch linh hoạt để không hy sinh lợi ích công cộng nhưng bảo vệ quyền dân sự. Tương tự, với The Harmona hay Riva Park, cơ quan chức năng phải yêu cầu chủ đầu tư hoàn tất nghĩa vụ tái định cư trong thời hạn ngắn, đồng thời hỗ trợ thủ tục hành chính để tránh tình trạng "treo" hồ sơ.

Sở Nông nghiệp và Môi trường đã kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh, Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp thống nhất, nhằm rút ngắn tiến độ cấp sổ. Đây là hướng đi đúng đắn, nhưng cần cụ thể hóa bằng cơ chế một cửa, ứng dụng công nghệ số để theo dõi hồ sơ thời gian thực, giảm thiểu thủ tục rườm rà.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, cần tăng cường trách nhiệm của chủ đầu tư ngay từ giai đoạn lập dự án, yêu cầu cam kết pháp lý rõ ràng trước khi bàn giao, tránh tình trạng "xây trước, pháp lý sau". Đồng thời, với các dự án cũ như 9B4 - 9B8, chính quyền nên có chính sách đặc thù, như miễn giảm một phần phí để khuyến khích hoàn tất, đảm bảo quỹ nhà giá rẻ thực sự đến tay người cần.

Từ góc nhìn chuyên gia, ông Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia bất động sản cho rằng, xử lý các dự án chậm trễ, không chỉ tại TP Hồ Chí Minh mà còn mở rộng đến các khu vực mới sáp nhập như Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của cư dân và ổn định an sinh xã hội. Nếu thực hiện tốt, không chỉ giải quyết tồn đọng mà còn xây dựng niềm tin lâu dài cho thị trường bất động sản, thúc đẩy đầu tư bền vững.

Đẩy nhanh cấp sổ hồng là chìa khóa để TP Hồ Chí Minh khẳng định vị thế đô thị hiện đại, nơi quyền lợi người dân được đặt lên hàng đầu. Với sự phối hợp quyết liệt và các giải pháp đồng bộ, thành phố hoàn toàn có thể biến thách thức thành cơ hội, mang lại công bằng cho mọi cư dân. Chỉ khi sổ hồng không còn là giấc mơ xa vời, giấc mơ an cư mới thực sự thành hiện thực.