Giữ an toàn thực phẩm ngày Tết: Đừng để bữa ăn đoàn viên trở thành nỗi lo

Mỗi dịp Tết đến, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm của người dân lại tăng cao. Từ những món truyền thống như bánh chưng, giò chả, nem rán, đến các loại mứt, bánh kẹo, rượu bia đều được tiêu thụ với số lượng lớn. Tuy nhiên, đi kèm với sự phong phú của thực phẩm ngày Tết cũng là nỗi lo về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc thực phẩm bị nhiễm khuẩn, chứa hóa chất độc hại, không rõ nguồn gốc hoặc bảo quản không đúng cách có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến ngộ độc thực phẩm.

Thực tế cho thấy, cứ vào dịp cuối năm, các cơ sở sản xuất thực phẩm hoạt động hết công suất để đáp ứng nhu cầu thị trường. Điều này dẫn đến nguy cơ một số nơi chạy theo lợi nhuận mà bỏ qua các tiêu chuẩn an toàn, sử dụng nguyên liệu kém chất lượng hoặc chất bảo quản không được kiểm soát chặt chẽ. 

Bên cạnh đó, một số thực phẩm chế biến sẵn như giò chả, nem chua, dưa món, bánh mứt có thể bị nhiễm khuẩn nếu không được chế biến và bảo quản trong điều kiện vệ sinh đạt chuẩn. Ngoài ra, tình trạng thực phẩm không rõ nguồn gốc tràn lan trên thị trường, đặc biệt là rượu tự pha chế, không có tem kiểm định cũng là một mối nguy hại lớn đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Để hạn chế nguy cơ mất an toàn thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán, người tiêu dùng cần cẩn trọng trong việc lựa chọn và sử dụng thực phẩm. Trước hết, cần ưu tiên mua thực phẩm tại các cơ sở có uy tín, có chứng nhận an toàn thực phẩm, tránh xa các sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ. 

Khi lựa chọn thực phẩm tươi sống, cần quan sát kỹ màu sắc, mùi vị, tránh mua các loại có dấu hiệu ôi thiu, mốc hoặc bị biến đổi bất thường. Đặc biệt, các loại thịt, cá, rau củ quả nên được mua ở những nơi đảm bảo vệ sinh, có kiểm dịch rõ ràng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc dư lượng hóa chất vượt mức cho phép.

Ngoài việc lựa chọn thực phẩm an toàn, thói quen bảo quản thực phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng thực phẩm ngày Tết. Nhiều gia đình có thói quen tích trữ một lượng lớn thực phẩm trong những ngày cận Tết để tiện sử dụng, nhưng nếu không bảo quản đúng cách, thực phẩm có thể nhanh chóng bị hỏng, mất chất dinh dưỡng và tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc. 

Các loại thực phẩm tươi sống như thịt, cá cần được cấp đông ngay sau khi mua về, trong khi thực phẩm chế biến sẵn như giò chả, nem chua cần bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh và sử dụng trong thời gian khuyến nghị. Đặc biệt, các loại bánh chưng, bánh tét – những món ăn không thể thiếu trong ngày Tết – nếu để ở nhiệt độ phòng quá lâu có thể dễ bị nấm mốc, cần kiểm tra kỹ trước khi sử dụng.

Bên cạnh đó, một vấn đề không thể bỏ qua trong dịp Tết chính là rượu bia. Thói quen sử dụng rượu bia trong những ngày đầu năm mới là điều phổ biến, nhưng nếu lạm dụng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Đáng lo ngại hơn, nhiều trường hợp ngộ độc rượu trong những năm gần đây đều liên quan đến việc uống phải rượu kém chất lượng, rượu pha chế trôi nổi trên thị trường. Người tiêu dùng cần hết sức tỉnh táo, chỉ sử dụng các loại rượu có nguồn gốc rõ ràng, tránh mua rượu không nhãn mác, không qua kiểm định để đảm bảo an toàn cho chính mình và người thân.

Ngoài ra, các loại thực phẩm có nguồn gốc thiên nhiên cũng cần được kiểm soát chặt chẽ. Nhiều người có thói quen hái nấm rừng, nấm dại để chế biến món ăn ngày Tết, nhưng không phải loại nấm nào cũng an toàn. Một số loại nấm độc có hình dạng tương tự nấm ăn có thể gây ngộ độc nghiêm trọng nếu không nhận biết được. Vì vậy, tốt nhất không nên tùy tiện ăn nấm lạ, nấm hoang dại hoặc nấm có dấu hiệu dập nát.

Trong trường hợp xảy ra ngộ độc thực phẩm, điều quan trọng nhất là phải có biện pháp xử lý kịp thời. Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt, cần ngừng ngay việc sử dụng thực phẩm nghi ngờ và giữ lại mẫu thức ăn để kiểm tra nếu cần thiết. Đồng thời, liên hệ ngay với cơ quan y tế gần nhất để được hỗ trợ, tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà khi chưa có hướng dẫn chuyên môn.

Nhìn chung, để có một cái Tết trọn vẹn, ngoài việc chuẩn bị đầy đủ thực phẩm ngon miệng, người tiêu dùng cũng cần đặt vấn đề an toàn thực phẩm lên hàng đầu. Một chút cẩn trọng trong khâu chọn lựa, bảo quản và sử dụng thực phẩm có thể giúp gia đình tận hưởng những ngày Tết vui vẻ, an toàn và khỏe mạnh, tránh những sự cố đáng tiếc có thể xảy ra./.