Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 mang đến nhiều thay đổi quan trọng theo hướng mở rộng quyền lợi, bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế giữa các nhóm người tham gia. Đây được xem là bước tiến đáng kể trong lộ trình hiện đại hóa hệ thống an sinh, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tăng cường tính bền vững của Quỹ Bảo hiểm y tế.
Trong nhiều năm qua, công tác chi trả chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế luôn được hệ thống bảo hiểm xác định là nhiệm vụ trọng tâm, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người tham gia. Quỹ Bảo hiểm y tế được quản lý, sử dụng an toàn, hiệu quả và minh bạch, qua đó các cơ sở y tế được thanh toán kịp thời, đúng quy định; người dân có thẻ bảo hiểm y tế được giảm đáng kể gánh nặng tài chính khi không may mắc bệnh.
Tính riêng trong năm 2024, Quỹ Bảo hiểm y tế đã chi trả chi phí khám chữa bệnh cho hơn 184 triệu lượt người, với tổng số chi vượt 140.000 tỷ đồng. Trong số này, có nhiều trường hợp bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, điều trị dài ngày, chi phí lên đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí hàng tỷ đồng nhưng chỉ phải chi trả rất ít, hoặc được thanh toán toàn bộ theo đúng mức hưởng. Điều này không chỉ giúp người dân tiếp cận được với các dịch vụ y tế cơ bản, hiện đại mà còn khẳng định vai trò “lá chắn” của tấm thẻ bảo hiểm y tế trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và gia đình.
Một trường hợp điển hình là người bệnh sinh năm 2019 tại Hải Dương, được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả hơn 4,4 tỷ đồng trong năm 2024. Người này được chẩn đoán mắc tăng huyết áp, đái tháo đường và suy thận. Trong khi mức đóng bảo hiểm y tế chưa đến 1 triệu đồng/năm, thì khoản chi trả lên tới hàng tỷ đồng đã giúp người bệnh yên tâm điều trị, tiếp cận thuốc đặc trị và kỹ thuật hiện đại, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và giảm rủi ro tài chính cho cả gia đình.
Hiện nay, danh mục thuốc được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán đã cơ bản đáp ứng nhu cầu điều trị của người dân, với hơn 1.000 hoạt chất, sinh phẩm tân dược và hàng trăm loại thuốc đông y, thuốc từ dược liệu. Trong số đó có nhiều thuốc đắt đỏ dùng điều trị ung thư, bệnh hiếm, bệnh tim mạch, bệnh máu không đông… và đặc biệt là các loại thuốc người bệnh phải sử dụng lâu dài hoặc suốt đời.
Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách mới được quy định tại Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách theo hướng bao trùm, công bằng và nhân văn hơn. Theo phân tích của cơ quan chức năng, Luật lần này tập trung vào việc mở rộng quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế, đặc biệt là nhóm bệnh nhân mắc bệnh nặng và bệnh hiểm nghèo. Theo đó, nhiều dịch vụ kỹ thuật cao, điều trị nội trú chuyên sâu sẽ được Quỹ chi trả 100%, góp phần giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh.
Một điểm đáng chú ý khác là việc chi trả bảo hiểm y tế cho cả dịch vụ khám chữa bệnh tại nhà, từ xa và phục hồi chức năng – những loại hình đang ngày càng phổ biến trong xu hướng y tế hiện đại. Song song với mở rộng quyền lợi, Luật cũng cải tiến cơ chế tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình theo hướng thuận lợi hơn, khuyến khích sự chủ động, tự nguyện của người dân, nhất là các nhóm ngoài khu vực chính thức.
Luật cũng đề ra các giải pháp nhằm quản lý Quỹ Bảo hiểm y tế một cách an toàn, bền vững, gắn với đổi mới phương thức chi trả và kiểm soát chi phí hiệu quả hơn. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giám sát, thanh toán chi phí bảo hiểm y tế giữa các đơn vị liên quan tiếp tục được đẩy mạnh, tạo nền tảng minh bạch, hiệu quả trong vận hành chính sách.
Những nội dung sửa đổi lần này được đánh giá là những bước đi cần thiết để củng cố hành lang pháp lý trong tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm y tế. Qua đó, đảm bảo tốt hơn quyền lợi cho người tham gia, hướng đến mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, và xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững, hiện đại, hiệu quả.
Để chuẩn bị cho việc triển khai Luật Bảo hiểm y tế năm 2024, toàn ngành bảo hiểm xã hội đã xây dựng phương án thực hiện ngay từ ngày luật có hiệu lực, đồng thời phối hợp chặt chẽ với ngành y tế và các cơ sở khám chữa bệnh nhằm bảo đảm đầy đủ điều kiện, nguồn lực phục vụ người dân. Mục tiêu là giúp người tham gia khám chữa bệnh ngày càng thuận tiện, dễ dàng hơn, với chất lượng dịch vụ được nâng lên từng bước rõ rệt./.
Xóa bỏ ranh giới hành chính trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế
Theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế năm 2024, từ ngày 1/7/2025, người tham gia bảo hiểm y tế trên toàn quốc sẽ được hưởng 100% quyền lợi theo mức hưởng trên thẻ, bao gồm cả trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến. Đây được xem là một trong những điểm mới nổi bật khi Luật đã chính thức xóa bỏ ranh giới hành chính trong việc tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh.
Cụ thể, từ thời điểm này, người có thẻ bảo hiểm y tế có thể đi khám tại bất kỳ cơ sở đăng ký khám chữa bệnh ban đầu nào trên cả nước mà vẫn được hưởng đầy đủ quyền lợi như khi khám đúng tuyến. Đồng thời, một số nhóm bệnh nhân đặc biệt như người mắc bệnh nặng, bệnh hiếm hoặc cần thực hiện kỹ thuật cao sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế dù khám trái tuyến và không cần giấy chuyển viện. Danh mục bệnh được ưu tiên đã được Bộ Y tế ban hành, bao gồm 62 loại bệnh như ung thư, rối loạn chuyển hóa, dị tật bẩm sinh, kháng thuốc chống lao, di chứng chiến tranh và các ca ghép tạng.
Song song với đó, những người khám tại các cơ sở được xác định là tuyến cơ bản trên toàn quốc hoặc điều trị nội trú tại các bệnh viện (bao gồm cả các cơ sở từng là tuyến huyện trước ngày 1/1/2025, nay đã nâng cấp) cũng sẽ được hưởng 100% chi phí bảo hiểm y tế, không phân biệt tuyến hành chính như trước.