Nho sữa Shine Muscat: Câu chuyện về sự biến động giá và chất lượng trên thị trường quốc tế

Thị trường Việt Nam và quốc tế đang chứng kiến một làn sóng trái cây giá rẻ đến từ quốc gia này, với những tác động không nhỏ đến thương hiệu gốc từ Nhật Bản.

Sự tràn ngập của nho sữa Trung Quốc tại Việt Nam

Thời gian gần đây, nho sữa Shine Muscat xuất xứ Trung Quốc xuất hiện ngày càng nhiều tại các chợ truyền thống và chợ mạng ở Việt Nam. Giá bán dao động từ 20.000 - 85.000 đồng/kg, mức giá siêu rẻ so với nho sữa nhập khẩu từ Nhật Bản hoặc Hàn Quốc, thường được bán với giá từ 400.000 - 900.000 đồng/kg.

Nho sữa được chào bán với giá siêu rẻ trên thị trường.

Một số tiểu thương cho biết, dù là phiên bản giá rẻ, nho sữa Trung Quốc vẫn thu hút người tiêu dùng nhờ hình thức bắt mắt và chất lượng được quảng cáo tương đồng với nho sữa Nhật Bản. Tuy nhiên, mức giá thấp kỷ lục lại đặt ra nhiều câu hỏi về nguồn gốc và chất lượng thực sự của sản phẩm này.

Nguyên nhân nho sữa Trung Quốc có giá siêu rẻ

Nho sữa Shine Muscat ban đầu là giống nho cao cấp của Nhật Bản, được nghiên cứu và phát triển suốt 33 năm trước khi chính thức đăng ký giống vào năm 2006. Tuy nhiên, khi được du nhập vào Trung Quốc vào năm 2012, loại nho này nhanh chóng trở thành sản phẩm đại trà do sự mở rộng quy mô trồng trọt ồ ạt.

Giống nho sữa quý hiếm lại được bày bán tràn lan với số lượng lớn. (Ảnh minh họa)

Đến năm 2023, diện tích trồng nho Shine Muscat tại Trung Quốc đã đạt 1,2 triệu mẫu Anh (tương đương gần 500.000 ha), gấp hàng chục lần so với thời kỳ đầu. Việc trồng trọt đại trà, không đồng đều về kỹ thuật và thổ nhưỡng đã khiến chất lượng nho giảm sút. Nhiều nông dân còn thu hoạch nho chưa chín hoàn toàn, dẫn đến sản phẩm có vị chua và thiếu mùi thơm đặc trưng.

Thị trường nội địa Trung Quốc cũng rơi vào tình trạng dư thừa nguồn cung. Giá bán buôn giảm mạnh xuống chỉ còn khoảng 14.000 đồng/500 gram vào cuối năm 2023, mức thấp kỷ lục cho một giống nho từng được coi là cao cấp.

Tác động đến thương hiệu nho Nhật Bản

Tại Nhật Bản, nho Shine Muscat là niềm tự hào quốc gia, với chất lượng vượt trội nhờ vào khí hậu, thổ nhưỡng và quy trình canh tác khắt khe. Mỗi quả nho đạt chuẩn phải có trọng lượng tối thiểu 15 gram, với hàm lượng đường trên 18 độ Brix. Tại thị trường nội địa Nhật Bản, giá nho Shine Muscat có thể lên tới gần 3 triệu đồng/kg.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của các phiên bản "nhái" từ Trung Quốc và Hàn Quốc đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến thương hiệu nho Nhật Bản trên thị trường quốc tế. Nông dân Nhật Bản, như ông Yuki Nakamura tại tỉnh Nagano, cho biết họ gặp khó khăn khi xuất khẩu nho ra nước ngoài do phải cạnh tranh với nho giá rẻ.

TT24 - thumb nho sữa.jpg

Để bảo vệ thương hiệu, Nhật Bản đã áp dụng nhiều biện pháp như nghiên cứu mã gen đặc trưng và đưa ra các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt. Chính phủ Nhật Bản cũng sửa đổi Luật Hạt giống vào năm 2022, cấm xuất khẩu trái phép giống cây trồng quý hiếm như nho Shine Muscat, với mức phạt lên tới 10 triệu yên và án tù 10 năm.

Câu chuyện về nho sữa Shine Muscat là minh chứng điển hình cho sự biến động của một sản phẩm khi mở rộng quy mô sản xuất đại trà mà không đảm bảo được chất lượng. Trong khi nho Nhật Bản giữ vững vị thế nhờ chất lượng và quy trình sản xuất nghiêm ngặt, thì nho Trung Quốc, dù chiếm lĩnh thị trường nhờ giá rẻ, lại phải đối mặt với những vấn đề về uy tín và lòng tin của người tiêu dùng.

Tại Việt Nam, người tiêu dùng cần cẩn trọng khi lựa chọn nho sữa giá rẻ, đảm bảo kiểm tra nguồn gốc và chất lượng để tránh những sản phẩm kém chất lượng. Câu chuyện cũng đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của các nhà quản lý thị trường trong việc kiểm soát hàng hóa nhập khẩu, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì sự minh bạch trên thị trường trái cây.