Nửa đầu năm nay, giải ngân vốn đầu tư công của cả nước ước đạt hơn 268.100 tỷ đồng, bằng 32,5% kế hoạch được giao, cao hơn so với cùng kỳ cả về số tuyệt đối và tương đối.
Đáng chú ý, một số nơi có tỷ lệ trên 40% như: Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Bộ Công an. Thậm chí có một số địa phương đã giải ngân trên 50% như: Phú Thọ, Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Ninh Bình...
Việc cả nước đã chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7 vừa qua cũng đã đặt ra nhiều nhiệm vụ mới để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công tại 34 tỉnh, thành phố. Đặc biệt hơn là ở chính quyền cấp xã khi tiếp nhận các công việc trước đó do cấp huyện thực hiện đối với các dự án đầu tư công.
Với tinh thần vận hành mô hình chính quyền 2 cấp ở các địa phương sẽ không được làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của các dự án, đặc biệt là các dự án trọng điểm quốc gia vì vậy chính quyền địa phương cấp xã đòi hỏi sẽ phải bắt tay ngay vào việc để thực hiện nốt các công việc liên quan đến giải phóng mặt bằng.
Với chiều dài hơn 11km, chiếm gần 1/5 đoạn tuyến đi qua địa bàn TP Hà Nội, công tác thu hồi giải phóng mặt bằng cho dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô trước đó đã được huyện Mê Linh cũ thực hiện tích cực, giờ được chia về các xã mới để thu hồi phần diện tích còn lại.
Ông Nguyễn Thanh Liêm - Bí thư Đảng ủy xã Quang Minh, TP Hà Nội cho biết: "Chúng tôi đã sẵn sàng có 100% mặt bằng của tuyến chính của đường Vành đai 4 đã giải phóng xong, liên quan đến giải phóng mặt bằng của xã Quang Minh chỉ còn 5 hộ duy nhất thì quyết tâm trong tháng này sẽ tuyên truyền để giải phóng xong, bàn giao cho đơn vị thi công".
Trong khi các địa phương đang nỗ lực tối đa để đảm bảo các công việc thông suốt khi bắt đầu vận hành chính quyền 2 cấp, thì thời điểm này, các bộ ngành trung ương đã có thời gian sắp xếp bộ máy tương đối ổn định. Do đó, các dự án có lượng vốn đầu tư công lớn do các bộ ngành làm chủ đầu tư càng cần tập trung đẩy nhanh tiến độ để đảm bảo cho kết quả giải ngân chung.
Ông Nguyễn Thế Minh - Phó Cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết: "Xây dựng kế hoạch giải ngân hàng tháng và hàng tháng bộ trưởng đều chủ trì họp kiểm điểm tiến độ thi công và giải ngân để kịp thời đôn đốc chấn chỉnh đối với các đơn vị chậm".
Đảm bảo thông suốt thanh toán vốn đầu tư công
Để góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, khâu thanh toán vốn tại kho bạc cũng đóng vai trò rất quan trọng. Ngay sau khi cả nước thực hiện sắp xếp lại địa giới hành chính, hệ thống kho bạc cũng đã tiến hành tổ chức lại, tại một số phòng giao dịch để bảo đảm phục vụ đồng bộ và phù hợp với 34 tỉnh, thành và các xã, phường mới. Mục tiêu là bảo đảm 100% thủ tục hành chính được thực hiện trực tuyến, thông suốt, liền mạch, hiệu quả như tinh thần chỉ đạo tại Công điện số 90 của Thủ tướng Chính phủ.
Đối với các vướng mắc phát sinh do thay đổi mô hình tổ chức chính quyền, Kho bạc Nhà nước cho biết sẽ có các phương án xử lý linh hoạt, thậm chí, chấp nhận tạm cấp dự toán trước, để hoạt động của các đơn vị sử dụng ngân sách không bị gián đoạn. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với các dự án đầu tư công, đảm bảo không có hồ sơ tồn đọng tại kho bạc mà không có lý do.
Ông Nguyễn Mạnh Đức - Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước khu vực I cho hay: "Bám sát và chỉ đạo các phòng nghiệp vụ trên cơ sở phối hợp với các cơ quan tài chính để thực hiện phân bổ cũng như giao kế hoạch vốn để đảm bảo tiến độ cũng như kinh phí hoạt động theo tiến độ của dự án và tiến độ giải ngân của chủ đầu tư".
Trái ngược với tình trạng công trình chờ vốn như trước đây, hiện nay, nguồn vốn luôn được ưu tiên bố trí đầy đủ, nhất là các dự án giao thông trọng điểm. Theo đại diện Bộ Tài chính, Luật Đầu tư công sửa đổi cho phép điều chuyển vốn theo thẩm quyền cũng là cơ sở để thúc đẩy tiến độ giải ngân.
Ông Dương Bá Đức - Vụ trưởng Vụ Phát triển hạ tầng, Bộ Tài chính cho hay: "Đối với các dự án có thể đẩy nhanh được tiến độ hơn nữa mà vẫn có nhu cầu vốn thì chúng tôi sẽ cân đối trên các bộ ngành địa phương không có khả năng giải ngân thì chúng ta cũng sẽ phải cắt vốn để bố trí vốn đảm bảo hiệu quả của đồng vốn bỏ ra".
Để đảm bảo thông suốt thanh toán vốn đầu tư công, Kho bạc Nhà nước cho biết sẽ phối hợp với Sở Tài chính các địa phương xây dựng quy định về phân cấp chi ngân sách cấp tỉnh và cấp xã để nhanh chóng triển khai thực hiện.
Vào dịp 2/9 tới đây, dự kiến 80 công trình, dự án nữa sẽ tiếp tục được đồng loạt khởi công, khánh thành trên cả nước. Đây sẽ là điều kiện để một lượng vốn đầu tư công lớn được đưa vào nền kinh tế, tạo động lực mạnh mẽ để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế của năm nay đạt từ 8% trở lên.