Tăng huyết áp ở người cao tuổi: Những biến chứng nguy hiểm và cách phòng ngừa

Theo Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, tăng huyết áp là tình trạng áp lực máu tác động lên thành động mạch tăng cao kéo dài. Ở người cao tuổi, bệnh được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu (huyết áp tối đa) từ 140 mmHg trở lên và/hoặc huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu) từ 90 mmHg trở lên. Do hệ mạch máu đã lão hóa, khả năng đàn hồi giảm sút, cùng với các yếu tố về lối sống, môi trường và bệnh lý nền, người cao tuổi thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát huyết áp, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của tăng huyết áp là suy tim. Thống kê cho thấy có đến 90% bệnh nhân suy tim có nguyên nhân xuất phát từ tăng huyết áp kéo dài. Đây là tình trạng nguy hiểm, diễn tiến âm thầm nhưng có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đột quỵ cũng là một hậu quả đáng lo ngại của bệnh lý này. Đột quỵ não có thể xảy ra khi mạch máu trong não bị tắc nghẽn (nhồi máu não) hoặc vỡ (xuất huyết não), gây tổn thương não nghiêm trọng, để lại nhiều di chứng, thậm chí tử vong. Đột quỵ tim, hay còn gọi là nhồi máu cơ tim, xảy ra khi mạch vành bị tắc nghẽn, khiến cơ tim hoại tử. Tỷ lệ tử vong trước khi đến bệnh viện trong các trường hợp này lên tới 17%.

Bên cạnh đó, tăng huyết áp kéo dài có thể làm tổn thương thận do các mạch máu trong thận bị suy yếu, dẫn đến suy thận và tình trạng tiểu ra protein. Huyết áp cao cũng ảnh hưởng đến võng mạc, gây xuất huyết, suy giảm thị lực và thậm chí mù lòa nếu không kiểm soát tốt. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy tăng huyết áp và tiểu đường có mối liên hệ mật thiết với nhau, làm tăng nguy cơ mắc đồng thời hai bệnh này.

Để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp, việc kiểm soát huyết áp và duy trì lối sống lành mạnh là điều tối quan trọng. Các chuyên gia khuyến cáo người cao tuổi cần duy trì chế độ ăn uống khoa học, giảm lượng muối trong khẩu phần ăn bằng cách hạn chế các thực phẩm như cà muối, dưa muối, mì ăn liền, xúc xích, thịt hun khói. Nên tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm giàu kali và vi chất, đồng thời hạn chế chất béo bão hòa từ mỡ động vật, lòng đỏ trứng, thịt đỏ và không sử dụng phủ tạng động vật.

Bên cạnh chế độ ăn uống, người cao tuổi nên duy trì hoạt động thể chất với cường độ phù hợp. Việc tập thể dục đều đặn, đi bộ hoặc vận động nhẹ nhàng trong 30-60 phút mỗi ngày giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và kiểm soát huyết áp hiệu quả. Cần tránh căng thẳng, lo âu và những kích thích tâm lý đột ngột vì đây là những yếu tố có thể làm huyết áp tăng cao đột ngột.

Trong quá trình điều trị, việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là điều vô cùng quan trọng. Người bệnh cần uống thuốc đúng chỉ định, không tự ý thay đổi liều lượng hay ngừng thuốc khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ. Việc kiểm tra huyết áp định kỳ và tái khám đúng lịch cũng giúp theo dõi sát sao diễn biến bệnh, từ đó có điều chỉnh kịp thời. Đặc biệt, vào mùa đông khi nhiệt độ giảm đột ngột, người cao tuổi nên tránh ra ngoài tập thể dục quá sớm để hạn chế nguy cơ huyết áp tăng đột ngột.

Như lời khuyên của các chuyên gia y tế: “Hãy nhớ chỉ số huyết áp của mình như nhớ số tuổi.” Việc kiểm soát huyết áp không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch mà còn là chìa khóa để kéo dài tuổi thọ và duy trì chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi./.