Bộ Y tế phản hồi đề xuất thông tuyến bảo hiểm y tế, trợ cấp sớm cho người từ 70 tuổi

Gửi ý kiến đến trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, cử tri tỉnh Đồng Nai nêu thực trạng, phần lớn người dân từ 70 tuổi trở lên hiện nay đều mắc nhiều bệnh mạn tính, trong khi cơ sở y tế tại địa phương còn thiếu thốn về trang thiết bị, trình độ chuyên môn, nên nhiều người phải khám chữa bệnh tại các cơ sở tuyến trên. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành của Luật Bảo hiểm y tế, người có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) nếu tự đi khám chữa bệnh không đúng tuyến sẽ chỉ được Quỹ BHYT chi trả với mức hưởng thấp hơn so với khám đúng tuyến, gây bất tiện cho người dân lớn tuổi.

Vì vậy, cử tri kiến nghị có chính sách cho phép người từ 70 tuổi trở lên được thông tuyến bảo hiểm y tế khi đi khám, chữa bệnh, không cần giấy chuyển viện từ cơ sở y tế địa phương, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc chăm sóc sức khỏe nhóm đối tượng này.

Phản hồi nội dung trên, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho rằng việc phân tuyến khám chữa bệnh hiện nay là nhằm bảo đảm điều trị đúng tình trạng bệnh, không phụ thuộc vào độ tuổi, đồng thời giúp giảm tải cho các cơ sở tuyến trên. Tuy nhiên, Bộ Y tế cũng đã có điều chỉnh phù hợp với thực tiễn. Theo Thông tư số 01/2025 của Bộ Y tế hướng dẫn thực hiện bảo hiểm y tế, một số bệnh nặng, bệnh mạn tính đã được phép khám chữa bệnh trực tiếp tại cơ sở tuyến trên mà không cần giấy chuyển viện, và vẫn được thanh toán bảo hiểm y tế đúng mức hưởng.

Cụ thể, có 62 bệnh, nhóm bệnh được phép điều trị tại cơ sở chuyên sâu; 167 bệnh, nhóm bệnh được điều trị tại cơ sở cấp cơ bản; và 141 bệnh, nhóm bệnh được phép chuyển cơ sở khám chữa bệnh trong thời hạn 1 năm kể từ ngày ký phiếu chuyển. Quy định này thay thế cho cơ chế giấy chuyển tuyến chỉ có giá trị đến hết năm dương lịch trước đây, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho bệnh nhân, trong đó có người cao tuổi.

Bên cạnh đó, liên quan đến chính sách an sinh, cử tri tỉnh Lạng Sơn và Đồng Nai cũng kiến nghị hạ độ tuổi hưởng trợ cấp người cao tuổi từ 75 xuống còn 70 tuổi. Theo cử tri, nhiều người ở độ tuổi 70 đã không còn khả năng lao động, sức khỏe suy giảm rõ rệt, cuộc sống phụ thuộc hoàn toàn vào con cháu. Việc giữ nguyên mức 75 tuổi mới được hưởng trợ cấp xã hội là chưa sát với thực tế, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa. Ngoài ra, cử tri cũng đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng cho mọi đối tượng người cao tuổi, thay vì chỉ giới hạn trong hộ nghèo hoặc cận nghèo.

Trả lời kiến nghị này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025), đã có bước điều chỉnh theo hướng mở rộng chính sách. Cụ thể, người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, thay vì mức quy định từ 75 tuổi như hiện hành. Đây là một thay đổi đáng chú ý, thể hiện tính nhân văn trong chính sách an sinh.

Tuy nhiên, với đề xuất mở rộng đối tượng hưởng trợ cấp cho tất cả người từ 70 tuổi trở lên, không phân biệt điều kiện kinh tế, Bộ Y tế cho rằng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng. Việc mở rộng chính sách đòi hỏi đánh giá đầy đủ tác động đến ngân sách, tính khả thi và đảm bảo sự bền vững của hệ thống trợ cấp xã hội trong thời gian tới. Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan theo dõi, đánh giá thực tiễn và đề xuất điều chỉnh chính sách trong quá trình sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan.

Theo Điều 21 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi đáp ứng một trong hai điều kiện: Thứ nhất, từ đủ 75 tuổi trở lên, không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ một số trường hợp theo quy định của Chính phủ. Thứ hai, từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi và thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo, không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng. So với quy định cũ là từ 80 tuổi, luật mới đã rút ngắn độ tuổi được hưởng trợ cấp xuống 75, và có mở thêm cơ chế cho nhóm 70–75 tuổi thuộc diện khó khăn.

Việc hoàn thiện và mở rộng chính sách an sinh xã hội, trong đó có bảo hiểm y tế và trợ cấp người cao tuổi, sẽ tiếp tục là nhiệm vụ lâu dài, cần sự cân đối hài hòa giữa mục tiêu nhân văn và khả năng nguồn lực của Nhà nước./.