Ngày 24/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp mới, mở đường cho việc đẩy mạnh khai thác khoáng sản dưới đáy biển sâu. Sắc lệnh này được đưa ra trong bối cảnh nhiều khu vực dưới đáy Thái Bình Dương và các đại dương khác được cho là chứa trữ lượng khổng lồ các kết hạch đa kim dùng cho sản xuất xe điện và đồ điện tử.
Ước tính, chỉ riêng vùng biển thuộc Mỹ đã có hơn 1 tỷ tấn kết hạch chứa mangan, nickel, đồng và các khoáng sản quan trọng khác. Dự kiến, việc khai thác nguồn tài nguyên này có thể đóng góp 300 tỷ USD vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ trong 10 năm và tạo ra 100.000 việc làm.
Bất kỳ quốc gia nào cũng có thể cho phép khai thác vùng biển sâu trong lãnh hải của mình, khoảng 200 hải lý tính từ bờ. Nhiều công ty khai khoáng cũng đang tập trung vào lĩnh vực này như Impossible Metals, JSC Yuzhmorgeologiya, Blue Minerals Jamaica, China Minmetals và Marawa Research&Exploration cũng đang nhắm đến lĩnh vực khai thác biển sâu.
Giới chức Mỹ cho biết vị thế dẫn đầu về công nghệ biển sâu và tài nguyên khoáng sản dưới đáy biển là lợi ích cốt lõi về an ninh kinh tế quốc gia. Do đó, sắc lệnh yêu cầu các cơ quan liên quan đẩy nhanh quy trình cấp phép khai thác theo Đạo luật Tài nguyên Khoáng sản cứng dưới đáy biển sâu năm 1980.
Ngoài ra, sắc lệnh cũng yêu cầu các cơ quan xem xét nhanh các giấy phép khai thác cả ở những vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia - một điểm có thể gây căng thẳng với cộng đồng quốc tế.
Hiện Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế (ISA) trực thuộc Liên hợp quốc (LHQ) vẫn đang xây dựng các tiêu chuẩn chung cho hoạt động khai thác biển sâu ở vùng biển quốc tế, nhưng chưa đạt được đồng thuận cuối cùng về các tác động môi trường. Tuy nhiên, Mỹ chưa phê chuẩn Công ước Luật biển thành lập nên ISA.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc hạn chế xuất khẩu một số khoáng sản quan trọng, gia tăng áp lực lên Washington phải tìm kiếm nguồn cung thay thế./.