Lúa gạo Việt Nam lập kỷ lục mới: Hướng đến 1 triệu ha chất lượng cao, phát thải thấp

Trao đổi với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải không chỉ giúp nâng cao giá trị hạt gạo Việt mà còn đáp ứng yêu cầu về chất lượng, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Theo kế hoạch, đến năm 2025, 13 tỉnh thành vùng ĐBSCL sẽ có 180.000 ha lúa phát thải thấp, tiến tới mở rộng 820.000 ha vào năm 2030. Mục tiêu bán tín chỉ carbon từ ngành lúa gạo đạt 2.500 tỷ đồng/năm, góp phần định vị thương hiệu lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đề án được kỳ vọng giúp giá trị ngành lúa gạo tăng thêm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm nhờ giảm chi phí sản xuất, tăng giá bán, tận dụng phụ phẩm và bán tín chỉ carbon. Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đây là chương trình sản xuất lúa giảm phát thải quy mô lớn nhất thế giới từ trước đến nay.

Sau 1 năm triển khai, đề án đang thí điểm tại 5 tỉnh Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng, mang lại kết quả tích cực. Các mô hình thí điểm giúp giảm chi phí giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật từ 20 - 30%, tăng năng suất 10%, tăng thu nhập nông dân từ 20 - 25%, đồng thời giảm trung bình 5 - 6 tấn CO2/ha. Đặc biệt, toàn bộ sản lượng lúa đều được doanh nghiệp đăng ký bao tiêu với giá cao hơn 200 - 300 đồng/kg.

Tại Đồng Tháp, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thắng Lợi là đơn vị đầu tiên tham gia thí điểm mô hình này. Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, thành viên HTX, cho biết vụ thu đông 2024, năng suất đạt 6,13 tấn/ha, tương đương sản lượng trước đây, nhưng chi phí giảm đáng kể, giúp lợi nhuận tăng khoảng 4,3 triệu đồng/ha. Nông dân tiết kiệm được 80 kg giống, 50 kg phân bón và 5 lần phun thuốc bảo vệ thực vật.

Tại Sóc Trăng, tỉnh đã mở rộng mô hình lên 8 khu vực với tổng diện tích 340 ha. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Nam đánh giá, việc mở rộng sẽ giúp nông dân tận mắt chứng kiến hiệu quả, từ đó nhân rộng mô hình. Còn tại An Giang, tỉnh đã triển khai đến 21.000 ha theo quy trình đề án, giúp mỗi ha giảm 67 kg giống, tăng năng suất 0,1 tấn, giảm chi phí sản xuất 4 - 5 triệu đồng và tăng lợi nhuận 3,6 - 5,3 triệu đồng.

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt Lê Thanh Tùng nhận định, sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, doanh nghiệp và nông dân đang tạo ra niềm tin lớn vào sự thành công của đề án. Việt Nam không chỉ nâng cao giá trị hạt gạo, mà còn định vị thương hiệu trên bản đồ lúa gạo thế giới, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng xanh và bền vững./.