Tiến độ nhà ở xã hội chậm, giá bất động sản tăng nóng

Báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng vừa công bố cho thấy tiến độ thực hiện đề án xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NoXH) sau 9 tháng năm 2025 còn rất chậm, mới hoàn thành khoảng 43,6% tổng kế hoạch đề ra. Trong khi đó, thị trường bất động sản lại ghi nhận mức tăng giá cao chưa từng có, tạo áp lực ngày càng lớn lên khả năng mua nhà của người dân, đặc biệt là nhóm có thu nhập trung bình và thấp tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Theo Bộ Xây dựng, trong 9 tháng đầu năm, cả nước mới hoàn thành 43.681 căn NoXH trên tổng số 100.275 căn được giao, với dự kiến đến cuối năm sẽ đạt khoảng 82.926 căn, tức chỉ xấp xỉ 83% kế hoạch. Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, hai thành phố lớn, đều chưa hoàn thành chỉ tiêu đề ra, lần lượt đạt 44% và 53%. Cùng với đó, có tổng cộng 692 dự án NoXH đang triển khai trên cả nước với quy mô khoảng 633.559 căn, nhưng tỷ lệ dự án hoàn thành, khởi công và được phê duyệt mới chỉ chiếm 59,6% so với kế hoạch.

Nhiều chuyên gia cho rằng, sự chậm tiến độ xây dựng nhà ở xã hội trong khi giá nhà đất ngày càng leo thang đã khiến khoảng cách nhà ở dành cho người thu nhập thấp ngày càng rộng. Đây không chỉ là thách thức về phát triển nhà ở mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến an sinh xã hội tại khu vực đô thị.

Trong khi đó, giá bất động sản tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh tiếp tục giữ mức cao kỷ lục. Giá căn hộ chung cư sơ cấp tại Hà Nội tăng 33% so với năm trước, đạt khoảng 70-80 triệu đồng/m2, với một số dự án cao cấp lên đến 300 triệu đồng/m2. Tại TP Hồ Chí Minh, giá trung bình khoảng 75 triệu đồng/m2, ổn định so với đầu năm nhưng tăng 36% so với cùng kỳ năm 2024. Giá nhà liền kề, biệt thự cũng tăng mạnh, dao động từ 100 đến 300 triệu đồng/m2 tại các khu vực trung tâm hoặc đô thị mới. Thậm chí giá đất nền ở một số khu vực đang được kiểm soát nhưng vẫn ở mức cao, từ 60 đến hơn 200 triệu đồng/m2 tùy vị trí.

Bộ Xây dựng còn cảnh báo nhiều vụ việc vướng mắc pháp lý, trì hoãn dự án khiến nguồn lực đầu tư đất đai và vốn bị lãng phí, làm tăng chi phí, đẩy giá bán lên cao hơn nữa. Bên cạnh đó, các địa phương vẫn chưa phát triển đủ sản phẩm nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở xã hội phù hợp với khả năng chi trả của người thu nhập trung bình, thấp. Việc thiếu nguồn cung nhà ở phù hợp khiến thị trường lệch pha, phần lớn tập trung vào phân khúc cao cấp, trong khi đa số người dân vẫn gặp khó tiếp cận chốn an cư hợp lý.

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, giá bất động sản hiện tại chưa phản ánh đúng giá trị thực bởi chịu ảnh hưởng của hiện tượng đầu cơ, găm hàng, nâng giá gây méo mó cung cầu và vượt quá khả năng chi trả của đa số người dân đô thị có thu nhập trung bình và thấp. Hơn nữa, doanh nghiệp trong lĩnh vực này đang đối mặt nhiều khó khăn về tài chính, như hạn chế vay vốn tín dụng, phát hành trái phiếu và bán hàng, càng làm cho các dự án nhà ở xã hội chậm trễ hơn.

Như vậy, tiến độ xây dựng nhà ở xã hội chậm trễ cộng với giá bất động sản tăng nóng đang làm gia tăng áp lực an sinh đô thị, đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các giải pháp đồng bộ về chính sách, thanh toán, và kiểm soát thị trường nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân, nhất là đối tượng thu nhập thấp.