Sữa bột giả đang trở thành vấn nạn đáng báo động khi được làm ngày càng tinh vi, bao bì giống hệt hàng thật, giá rẻ hơn từ 10 đến 30%. Nhiều phụ huynh vì tin tưởng vào hình thức bên ngoài hoặc bị hấp dẫn bởi giá rẻ mà “sập bẫy”, vô tình cho con sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.
Hậu quả từ sữa bột giả rất nghiêm trọng
Mới đây, cơ quan điều tra đã khám xét 19 địa điểm, thu giữ 84 loại sản phẩm sữa bột, tổng cộng lên tới 26.740 hộp từ 90 lô sản xuất. Các hộp sữa có bao bì tinh vi, mô phỏng nhiều nhãn hiệu nổi tiếng, nhưng chứa thành phần không rõ nguồn gốc. Doanh thu từ hoạt động phi pháp này được xác định gần 500 tỷ đồng trong vòng 4 năm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sữa bột không đạt chuẩn hiện vẫn lưu hành tại nhiều quốc gia, đặc biệt tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc sử dụng sữa công thức giả hoặc chứa thành phần không rõ nguồn gốc trong thời gian dài có thể gây tổn thương gan, thận, làm suy giảm miễn dịch, thậm chí dẫn tới tử vong nếu nhiễm khuẩn nặng.
Dưới đây là 5 cách giúp phân biệt sữa thật - giả được các chuyên gia khuyến nghị:
Quan sát kỹ bao bì
Sữa giả thường nhái thiết kế bao bì rất giống hàng thật, nhưng nếu nhìn kỹ sẽ thấy một số điểm khác biệt: màu sắc in không đều, font chữ thiếu sắc nét, logo mờ hoặc sai lệch. Một số hộp không có tem chống giả hoặc tem bị bong tróc, dán lệch. Ngoài ra, mã vạch, hạn sử dụng cũng có thể bị in mờ, sai định dạng hoặc không đúng với tiêu chuẩn của hãng.
Kiểm tra tem xác thực, mã truy xuất
Các thương hiệu sữa lớn hiện nay đều tích hợp mã xác thực bằng QR code, mã SMS hoặc tem phản quang vỡ. Khi mua, người tiêu dùng nên thực hiện bước kiểm tra này ngay. Nếu hệ thống trả về thông báo mã không tồn tại, trùng lặp hoặc không nhận diện được, tuyệt đối không nên tiếp tục sử dụng sản phẩm.
Kiểm tra cảm quan: màu sắc, mùi, độ tan
Sữa bột thật thường có màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, mùi thơm nhẹ đặc trưng. Khi pha với nước ấm, bột tan đều, không lắng cặn. Trong khi đó, sữa giả có thể có mùi tanh, hắc, màu trắng nhợt hoặc ngả sẫm bất thường. Khi pha, bột khó tan, dễ vón cục và để lại cặn dưới đáy bình.
Theo dõi phản ứng sau khi sử dụng
Nếu sau khi đổi sữa, trẻ có biểu hiện bất thường như tiêu chảy, nôn trớ, nổi mẩn, kém bú, ngủ không ngon hoặc chậm tăng cân… phụ huynh nên nghi ngờ về chất lượng sản phẩm. Dù không phải lúc nào cũng do sữa giả, nhưng đây là tín hiệu cảnh báo cần lưu tâm.
Lựa chọn nơi mua uy tín
TS Robert Simmons, chuyên gia an toàn thực phẩm (Đại học Yale, Mỹ) cho rằng: “Hầu hết sữa giả đều được bán qua các kênh không chính thống như mạng xã hội, người xách tay không hóa đơn, sàn thương mại điện tử thiếu kiểm soát”. Ông khuyến cáo người tiêu dùng nên mua sữa tại cửa hàng mẹ và bé uy tín, đại lý chính hãng hoặc siêu thị lớn – nơi có hóa đơn và cam kết đổi trả rõ ràng.
Theo khảo sát của Consumer Health Review (Anh), có đến 83% phụ huynh không thể phân biệt sữa giả nếu chỉ nhìn vào bao bì bên ngoài. Đây là lý do khiến nhiều người vô tình sử dụng sản phẩm kém chất lượng trong thời gian dài.
Tại Việt Nam, việc người tiêu dùng ưa chuộng hàng xách tay, săn khuyến mãi online nhưng ít quan tâm hóa đơn, giấy kiểm định là điểm yếu khiến thị trường sữa giả vẫn có đất sống. Vì vậy, nâng cao nhận thức và kỹ năng phân biệt sữa thật – giả là cách tốt nhất để bảo vệ con em và gia đình khỏi những rủi ro sức khỏe khó lường.