Bộ Tài chính nghiên cứu thu thuế 20% lãi từ chuyển nhượng bất động sản

Cụ thể, nếu xác định được rõ giá mua và các chi phí hợp lệ liên quan, cơ quan thuế sẽ áp dụng mức thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế, được tính bằng giá bán trừ giá vốn và chi phí liên quan. Mức thuế này tiệm cận với thuế suất thu nhập doanh nghiệp trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Ngược lại, nếu không đủ cơ sở xác định giá vốn và chi phí, thuế sẽ được tính theo tỷ lệ 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng ghi trên hợp đồng, tương tự cách tính hiện hành.

Theo Bộ Tài chính, phương pháp đánh thuế trên thu nhập ròng - tức phần lợi nhuận thực tế sau khi trừ chi phí phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch và phù hợp với nguyên tắc đánh thuế trên thu nhập thực tế. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, cần có cơ sở dữ liệu đầy đủ và minh bạch về lịch sử giao dịch bất động sản, cùng với quy định pháp lý rõ ràng về các khoản chi phí được trừ, chứng từ hợp lệ, cũng như phương pháp xác định giá vốn.

Bộ Tài chính cho biết, từ năm 2018, hệ thống của ngành thuế đã có khả năng tra cứu lịch sử chuyển nhượng thửa đất và thông tin giao dịch của người nộp thuế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy giá ghi trên hợp đồng thường thấp hơn đáng kể so với giá giao dịch thực tế, gây khó khăn trong việc xác định thu nhập chịu thuế do thiếu công cụ xác minh giá trị thật.

Bên cạnh đó, nhiều chi phí liên quan đến giao dịch như phí môi giới, lãi vay, chi phí bồi thường... thường không có hóa đơn chứng từ hợp lệ. Điều này gây vướng mắc trong việc xác định đúng phần lợi nhuận chịu thuế, đặc biệt khi người nộp thuế cố tình khai sai để giảm nghĩa vụ thuế.

Một số trường hợp khác, như bất động sản được thừa kế, cho tặng từ lâu hoặc không có hồ sơ giá vốn rõ ràng, cũng khiến việc xác định chi phí đầu vào gần như không thể thực hiện.

Trước đây, Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 quy định mức thuế suất 25% trên phần thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (giá bán trừ giá vốn và chi phí). Trường hợp không xác định được chi phí, thuế được tính 2% trên giá chuyển nhượng. Tuy nhiên, từ năm 2015, luật sửa đổi thống nhất cách tính thuế là 2% trên giá bán, nhằm đơn giản hóa thủ tục.

Dù thuận tiện về mặt hành chính, phương pháp này bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là tình trạng khai giá thấp để trốn thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước.