Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc: Việt Nam đang có thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức thấp trong khối ASEAN

Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp vẫn giữ mức thuế suất phổ thông 20% như hiện tại. Mức thuế thấp hơn (10%, 15%, 17%) áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và một số trường hợp được ưu đãi.

Trong buổi thảo luận sáng 28/11, bà Nguyễn Thị Lệ - Chủ tịch HĐND TP HCM - nhận xét rằng thuế suất của Việt Nam hiện tương đương các nước như Thái Lan, Lào, Campuchia, nhưng lại cao hơn một số nước ASEAN khác như Singapore (17%) và Brunei (18,5%). Bà đề xuất giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 19% nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch Covid-19.

Trước đó, khi thẩm tra dự thảo luật, ông Lê Quang Mạnh - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách - cũng cho biết có ý kiến đề nghị giảm thuế suất phổ thông từ 20% xuống 18% và áp dụng mức ưu đãi chung là 15% để đảm bảo công bằng, tránh sự chênh lệch giữa các nhóm doanh nghiệp như quy định trong dự thảo.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng giải thích rằng mức thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam đang thấp hơn nhiều nước Đông Nam Á. Ông nêu ví dụ Philippines áp dụng mức 30%, Malaysia 24%, và một số nước khác trong khu vực là 25%.

Phó thủ tướng phát biểu tại cuộc họp. (Ảnh: Media Quốc hội)

Ông Phớc cũng cho rằng không thể so sánh thuế suất của Việt Nam với Singapore, nơi thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 90.000 USD/năm, cao gấp hơn 20 lần so với mức gần 4.300 USD của Việt Nam vào cuối năm ngoái.

"Chúng ta cần thu thuế một cách công bằng và hợp lý từ mọi khoản thu nhập, bao gồm cả sản xuất kinh doanh lẫn các khoản thu khác, đồng thời giám sát chặt chẽ việc hỗ trợ ngân sách cho các lĩnh vực ưu tiên để tránh tình trạng mất kiểm soát," ông nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng chỉ ra rằng thuế hiện là nguồn thu chủ yếu của ngân sách. Việt Nam đang đối mặt với bội chi ngân sách hàng năm khoảng 400.000 tỷ đồng, và nợ công tương đương 37% GDP. Những con số này có khả năng tăng trong thời gian tới khi đất nước đầu tư xây dựng nhiều công trình trọng điểm.

Ông nhắc thêm rằng trong khi các nước trên thế giới đang thắt chặt chính sách tài khóa và tăng thuế để đảm bảo tài chính công, Việt Nam vẫn duy trì chính sách tài khóa mở rộng để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch.

Dự thảo luật quy định doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam thông qua sàn thương mại điện tử và nền tảng số phải nộp thuế đối với khoản thu phát sinh tại Việt Nam. Ngoài ra, dự thảo bổ sung định nghĩa "cơ sở thường trú" của doanh nghiệp nước ngoài bao gồm cả nền tảng thương mại điện tử và công nghệ số.

Các đại biểu phát biểu tại cuộc họp. (Ảnh: Media Quốc hội)

Ông Phạm Văn Hòa, đại biểu tỉnh Thanh Hóa, cho rằng việc không thu thuế từ các doanh nghiệp này trong thời gian qua đã gây thất thu ngân sách và tạo ra sự bất công đối với các doanh nghiệp trong nước có hoạt động kinh doanh tương tự.

Tuy nhiên, ông Hòa cũng lưu ý rằng dự thảo chưa quy định rõ cách thức thu thuế đối với các sàn thương mại điện tử và nền tảng số không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Ông Nguyễn Tâm Hùng, Ủy viên Ban Chấp hành tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đề xuất cần làm rõ tiêu chí xác định thu nhập chịu thuế và bổ sung hướng dẫn chi tiết để việc kê khai, nộp thuế trở nên minh bạch và khả thi, đặc biệt đối với các doanh nghiệp xuyên biên giới.

Hiện tại, có khoảng 102 nhà cung cấp nước ngoài như Meta (Facebook), Google, TikTok, Netflix đã kê khai và nộp thuế qua cổng thông tin điện tử. Từ khi cổng thông tin này vận hành vào tháng 3/2022, các doanh nghiệp ngoại đã nộp hơn 18.600 tỷ đồng, bên cạnh 4.050 tỷ đồng thuế khấu trừ mà Việt Nam nộp thay.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh rằng xây dựng luật thuế cần đảm bảo tính đúng đắn, công bằng và phù hợp để thúc đẩy phát triển. Các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có thu nhập phát sinh tại đây đều phải nộp thuế.

Để chống thất thu thuế trong thương mại điện tử, ngành thuế đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm kiểm soát doanh thu từ hoạt động trên các sàn giao dịch.

Về ý kiến tăng ưu đãi thuế cho báo chí, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ rà soát và tiếp thu. Theo đó, các loại hình báo chí khác như báo điện tử, truyền hình có thể áp dụng mức thuế 10%, thay vì 15% như báo in hiện nay.