Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc gia tăng sau quyết định áp thuế từ phía Washington, Trung Quốc đã không chỉ dừng lại ở lời cảnh báo mà còn bắt đầu triển khai những đối sách mang tính chiến lược và dài hạn.
Ngay sau khi Mỹ công bố mức thuế mới – đặc biệt là lời đe dọa sẽ áp thêm 50% thuế lên hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh không giảm thuế 34% với hàng Mỹ – Trung Quốc đã nhanh chóng phản ứng. Bộ Thương mại nước này tuyên bố sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng, nhằm gửi một thông điệp rõ ràng tới Washington: Trung Quốc không dễ bị bắt nạt.
Một trong những điểm đặc biệt trong chiến lược đối phó của Trung Quốc là việc chuyển hướng sang tăng cường sức đề kháng nội địa. Thay vì chỉ trông chờ vào thương mại quốc tế, Trung Quốc đang thúc đẩy các trụ cột kinh tế bên trong: Tiêu dùng nội địa, đổi mới công nghệ và tự chủ trong chuỗi cung ứng. Giáo sư Vũ Minh Khương nhận định, Trung Quốc đã "rèn luyện" tinh thần và năng lực trong suốt hơn một thập kỷ, nên giờ đây họ hoàn toàn đủ khả năng thích ứng với các biến động từ bên ngoài.
Không chỉ vậy, Bắc Kinh cũng đang sử dụng những đòn bẩy kinh tế sắc bén. Họ đã cấm nhập khẩu thịt gà và cao lương từ một số công ty Mỹ, đồng thời đưa thêm nhiều doanh nghiệp Mỹ vào danh sách đen. Đặc biệt, một động thái khiến thế giới chú ý là việc kiểm soát xuất khẩu đất hiếm – một tài nguyên chiến lược thiết yếu cho sản xuất công nghệ cao như ô tô điện, smartphone và các thiết bị quân sự. Trung Quốc hiện kiểm soát tới 70% sản lượng đất hiếm toàn cầu, và việc sử dụng nguồn lực này như một "át chủ bài" cho thấy họ đang chuyển từ thế phòng ngự sang chủ động phản công.
Theo các chuyên gia, cuộc đối đầu Mỹ - Trung không còn là cuộc chiến thuế quan đơn thuần, mà đã mở rộng sang lĩnh vực công nghệ và an ninh quốc gia. Ông Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam, đánh giá đây là một cuộc cạnh tranh toàn diện – không chỉ về thương mại mà còn về năng lực công nghệ, quản trị và chiến lược phát triển lâu dài. Ông nhấn mạnh rằng Trung Quốc hiện đang triển khai hai vòng tuần hoàn kinh tế: Một mặt vẫn hội nhập quốc tế, mặt khác tăng cường khả năng tự cường trong nước.
Tình hình hiện tại khiến tương lai của cuộc chiến thương mại này trở nên vô cùng khó đoán. Trung Quốc dường như đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu kéo dài, trong khi Mỹ vẫn giữ lập trường cứng rắn. Trong bối cảnh đó, không chỉ hai nền kinh tế lớn chịu ảnh hưởng, mà nền kinh tế toàn cầu cũng đang đối mặt với nguy cơ suy thoái rõ rệt hơn bao giờ hết.
Một điều chắc chắn là: Xung đột thương mại Mỹ - Trung đang bước vào giai đoạn khốc liệt hơn, với những tính toán sâu sắc từ cả hai phía. Cuộc đấu này sẽ không chỉ quyết định cán cân quyền lực kinh tế toàn cầu, mà còn ảnh hưởng đến định hình trật tự thương mại quốc tế trong nhiều năm tới./.