Campuchia vừa ký kết nghị định thư với Trung Quốc về kiểm dịch thực vật, cho phép xuất khẩu sầu riêng tươi sang thị trường tỷ dân. Cùng lúc, hai bên cũng thỏa thuận các nghị định thư liên quan đến tổ yến và cá sấu.
Tính đến hiện tại, Campuchia đã được phép xuất khẩu trực tiếp bốn loại trái cây sang Trung Quốc gồm: chuối, xoài, nhãn và dừa. Với việc nghị định thư về sầu riêng được ký kết, danh sách này đã được mở rộng. Đồng thời, các cuộc đàm phán liên quan đến dứa và mít cũng đang diễn ra, hứa hẹn sẽ tiếp tục kéo dài danh mục các loại trái cây được phép xuất khẩu sang Trung Quốc trong thời gian tới.
Theo bản tin ngày 23/4 từ Khmer Times, Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Campuchia đã chính thức ban hành thông báo kêu gọi các chủ đồn điền sầu riêng, cộng đồng nông dân và các cơ sở chế biến, đóng gói sầu riêng tươi trên cả nước nhanh chóng đăng ký để tham gia vào chương trình xuất khẩu sang Trung Quốc. Bộ này dự kiến sẽ tổng hợp và nộp danh sách các đồn điền và cơ sở đã đăng ký cho phía Trung Quốc xem xét, đánh giá trong tháng 5. Đây là bước chuẩn bị cần thiết để chính thức mở đường cho hoạt động xuất khẩu chính ngạch sầu riêng Campuchia.
Theo thông tin từ phía Campuchia, mùa thu hoạch sầu riêng của nước này diễn ra từ tháng 5 đến tháng 6 hằng năm. Cây sầu riêng chủ yếu được trồng tại các tỉnh Battambang, Kampot, Pursat, Kampong Cham và Tboung Khmum, cùng với một số khu vực nhất định tại các tỉnh Koh Kong và Ratanakiri.
Mặc dù chưa được phép xuất khẩu chính ngạch, nhưng trong suốt thời gian qua, một lượng lớn sầu riêng Campuchia vẫn được thương lái thu gom và chuyển sang Thái Lan, sau đó tái xuất khẩu sang Trung Quốc dưới danh nghĩa “sầu riêng Thái Lan”. Đáng chú ý, kể từ năm 2023, các thương nhân Thái Lan và Trung Quốc đã bắt đầu thể hiện sự quan tâm ngày càng lớn đối với việc thu mua trực tiếp sầu riêng từ Campuchia – cho thấy tiềm năng xuất khẩu mạnh mẽ của mặt hàng này.
Không chỉ dừng lại ở việc thu mua, một số doanh nghiệp Trung Quốc còn đầu tư trực tiếp vào Campuchia để phát triển vùng nguyên liệu. Điển hình là tại tỉnh Battambang, Tập đoàn Zhengzhou Chen (Trung Quốc) đã hợp tác với doanh nghiệp địa phương để phát triển một đồn điền sầu riêng có diện tích lên tới hơn 165 ha. Dự án này hiện đang trong quá trình triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng, thể hiện tham vọng lâu dài của các nhà đầu tư Trung Quốc tại thị trường nông sản Campuchia.
Tuy nhiên, theo thống kê từ cơ quan Hải quan Trung Quốc, trong hai tháng đầu năm nay, Trung Quốc chỉ nhập khẩu 22.980 tấn sầu riêng nguyên quả, với tổng giá trị hơn 120 triệu USD. So với cùng kỳ năm ngoái, con số này giảm mạnh 56,8% về lượng và 57,8% về trị giá. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu thụ sầu riêng tại Trung Quốc đang có xu hướng chững lại trong ngắn hạn, nhưng cũng mở ra cơ hội cạnh tranh khốc liệt hơn cho các quốc gia xuất khẩu.
Hiện tại, Thái Lan và Việt Nam là hai nhà cung cấp sầu riêng chủ lực cho thị trường Trung Quốc. Trong khi đó, Malaysia và Philippines – dù đã được cấp phép – nhưng vẫn chiếm thị phần rất nhỏ, dưới 1%. Với việc Campuchia chính thức gia nhập đường đua, cuộc cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc sẽ càng trở nên sôi động, và đây là tín hiệu tích cực cho các quốc gia sản xuất sầu riêng trong khu vực Đông Nam Á./.