Từ đầu năm 2025, giá lúa và gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục giảm mạnh, đạt mức thấp nhất trong nhiều năm qua.
Giá gạo 5% tấm – loại gạo xuất khẩu chủ lực của Việt Nam – đã giảm xuống còn 395 USD/tấn vào ngày 14/2, thấp nhất trong nhóm 4 nước xuất khẩu gạo hàng đầu, gồm Ấn Độ, Thái Lan và Pakistan. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 2020, giá gạo 5% tấm của Việt Nam giảm xuống dưới mốc 395 USD/tấn.
Nguyên nhân chính của đợt giảm giá này là sự gia tăng mạnh mẽ của nguồn cung toàn cầu. Trước đây, khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo, giá gạo thế giới tăng cao, giúp Việt Nam đạt kỷ lục 9 triệu tấn gạo xuất khẩu trong năm qua. Tuy nhiên, khi nước này dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu, thị trường lập tức đảo chiều.
Bên cạnh đó, một số thị trường lớn của Việt Nam cũng giảm nhập khẩu. Indonesia, thị trường lớn thứ hai của nước ta, đang đẩy mạnh tự chủ lương thực, chỉ nhập khẩu với số lượng nhỏ. Trong khi đó, Philippines – đối tác quan trọng nhất – lại hạn chế mua vào do tồn kho dồi dào, làm giảm đáng kể nhu cầu tiêu thụ gạo Việt Nam.
Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã khuyến cáo các doanh nghiệp xuất khẩu gạo theo dõi sát diễn biến thị trường để điều chỉnh chính sách kịp thời. Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), nhấn mạnh: ""Chúng ta phải theo dõi sát sao động thái trên thị trường, đặc biệt với các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Thái Lan để chúng ta điều chỉnh chính sách cho phù hợp. Với sản xuất trong nước thì chúng ta phải chuyển mạnh sang trồng các loại gạo lúa có cái giá trị cao…"
Dù giá gạo đang ở mức thấp, các doanh nghiệp vẫn kỳ vọng tình hình xuất khẩu sẽ khả quan hơn trong thời gian tới. Ông Trương Mạnh Linh, Giám đốc Điều hành ngành gạo tại Tập đoàn Tân Long, nhận định: ""Nhu cầu thế giới vẫn còn, các thị trường như Châu Phi, Philippines vẫn phải nhập khẩu liên tục và trong tháng 2 có rất là nhiều tàu hàng vào nên tôi nhận định giá có thể neo ở thấp ở một thời gian và xu hướng vẫn phải đi lên".
Tuy nhiên, đợt giảm giá này đã ảnh hưởng ngay đến kết quả xuất khẩu gạo của Việt Nam trong tháng 1/2025. Giá trị xuất khẩu gạo ước đạt 308 triệu USD, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Với những biến động mạnh của thị trường, ngành gạo Việt Nam đang đứng trước bài toán cân đối cung – cầu, tìm cách nâng cao giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường để đảm bảo đầu ra bền vững trong thời gian tới.