Nỗ lực phủ xanh vùng đất khô cằn nơi biên thùy

Tưởng chừng vùng đất này sẽ mãi “trơ trọi” và “bạc màu” với sự khắc nghiệt của thời tiết, khí hậu và địa hình. Song với sự quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, sự quyết tâm trong thực hiện của cấp ủy, chính quyền địa phương và những nỗ lực, mạnh dạn của người dân bản địa, nhiều giải pháp trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng nông nghiệp phù hợp đã được áp dụng ở đây. Và cây trái đã thực sự nở hoa ngay trên vùng đất khô cằn ấy, một màu xanh của những niềm vui cho bà con nơi vùng biên giới Bát Đại Sơn.

Với địa hình đất dốc, khí hậu khô hạn, chất đất đỏ ba zan, xã Bát Đại Sơn đã tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi diện tích Ngô kém hiệu quả sang trồng cây lá Giang được gần 140 ha tại các thôn Mố Lùng, Sán Trồ và Na Quang. Trong đó có hộ gia đình anh Giàng Mí Sử, thôn Sán Trồ, mặc dù mới trồng xong theo anh Sử chia sẻ cây lá Giang phù hợp với khí hậu khô hạn của địa phương, sau hơn 1 năm sẽ cho thu hoạch lá.

Giàng Mí Sử, thôn Sán Trồ, xã Bát Đại Sơn (Quản Bạ) cho hay: “Sau khi thấy một số hộ trên địa bàn xã trồng và có thu nhập ổn định từ cây Giang, cuối tháng 11 năm 2024 gia đình tôi chuyển đổi diện tích đất trồng Ngô nương sang trồng 3.000 cây Giang lấy lá. Đến nay, thấy rằng cây Giang ít phải chăm sóc hơn cây trồng khác, phù hợp khí hậu khô hạn, thiếu nước tưới tiêu ở địa phương. Trước đây, trồng cây Ngô, Lúa ở đây chỉ phần nào để phục vụ nuôi gia súc, gia cầm còn tính về giá trị kinh tế thì hầu như không có, đất hạn hán nên năng suất không được cao”.

Hiện nay, một số diện tích cây lá Giang của người dân trên địa bàn xã đã cho thu hoạch, qua tính toán thực tế cây Giang sẽ cho lá quanh năm, trung bình 100 lá Giang sẽ có trọng lượng 1 kg, giá bán cho thương lái là 22.000 đồng/ kg. Toàn bộ sản phẩm lá Giang sẽ được bán về thị trường miền xuôi để xuất khẩu sang thị trường Đài Loan. Ngoài ra, với sự cần cù, chịu khó “vượt nắng, thắng hạn” người dân trên địa bàn xã Bát Đại đã chuyển đổi diện tích trồng Ngô kém hiệu quả để trồng trên 183 ha cây dược liệu, 66 ha cây ăn quả ôn đới Hồng không hạt, Mận…; trên 10 ha cây Quế và một số loại cây ăn quả có múi khác.

Ông Viên Ngọc Thân, Phó Chủ tịch UBND xã Bát Đại Sơn (Quản Bạ) cho biết: “Khó khăn lớn nhất ở vùng biên giới Bát Đại Sơn phải kể đến khi hậu hanh khô, mùa khô hạn tại địa phương kéo dài đến 6- 7 tháng/năm. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến canh tác, sản xuất Nông - Lâm- Nghiệp trên địa bàn về năng suất, chất lương; đây là thách thức lớn trong phát triển kinh tế - xã hội và công tác giảm nghèo bền vững của địa phương. Đặc biệt ở 03 thôn cao của xã gồm Pải, Xà Phìn và Thào Chư Phìn không chỉ thiếu nước sinh hoạt, sản xuất, tỷ lệ đất canh tác xen lẫn đá gần như 100%”.

“Trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với khí hậu khô hạn của địa bàn, địa phương tập trung nghiên cứu các loại cây trồng thích hợp chất đất bazan đỏ như cây Giang, cây ăn quả ôn đới, cây ăn quả có múi và một số cây lâm nghiệp như: cây Quế, cây hạt Dổi, cây Hoa Hồi kết hợp trồng cây khoai sò, giềng ngắn ngày bên dưới... Hiện chúng tôi đang trồng thử nghiệm cây Sâm Ngọc Linh xem tính phù hợp với chất đất” - ông Viên Ngọc Thân thông tin thêm.

Cùng với đó, động lực từ chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021- 2025 tạo điều kiện để đồng bào ở địa phương có nguồn lực trong thực hiện tốt việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cây Ngô kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao thông qua các dự án “Phát triển sản xuất nông, lâm, nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị” với 03 tiểu dự án, hỗ trợ người dân chuyển đổi gần 263 ha cây trồng.

Bức tranh của vùng đất biên giới Bát Đại Sơn cằn cỗi ngày nào nay đã từng bước được phủ xanh bằng những loại cây trồng mới, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Để có những sự thay đổi tích cực này, phải kể đến sự đồng lòng, đoàn kết, mạnh dạn trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng của cấp ủy, chính quyền và người dân tại địa phương. Tín hiệu mừng đã vẽ cho Bát Đại Sơn những hướng đi mới, song những khó khăn thách thức mà vùng đất này còn gặp phải là rất lớn. Để màu xanh kinh tế tới với vùng đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây thực sự ấm no, hạnh phúc thì địa phương cần tiếp tục đề ra những giải pháp cụ thể trong chủ động vụ mùa, ứng phó thực tiễn của hạn hán để biến “khó khăn, thách thức” thành cơ hội trong phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững ở nơi biên ải này.