Thị trường hàng không đón cơ hội từ thỏa thuận thuế quan Việt - Mỹ

Trong bối cảnh xuất nhập khẩu phục hồi và chính sách thương mại giữa hai nền kinh tế lớn được điều chỉnh, ngành vận tải hàng không Việt Nam đang đón nhận những tín hiệu tích cực từ thỏa thuận thuế quan mới giữa Việt Nam và Hoa Kỳ vừa đạt được vào đầu tháng 7/2025.

Cơ hội từ chính sách thuế ưu đãi

Theo thông tin từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), Mỹ tiếp tục là đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025, với kim ngạch đạt 57,2 tỷ USD, trong đó xuất siêu đạt 49,9 tỷ USD – tăng 29% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy thị trường Mỹ tiếp tục là điểm đến chiến lược với hàng hóa Việt Nam, và việc điều chỉnh thuế suất trong thỏa thuận thương mại mới sẽ tác động trực tiếp đến các hoạt động xuất khẩu, vận tải hàng hóa.

Trao đổi với Thời báo VTV, nhiều doanh nghiệp logistics và vận tải hàng không cho rằng chính sách thuế mới mà Mỹ dự kiến áp dụng với hàng hóa Việt Nam, dù chưa được công bố chính thức, vẫn là một tín hiệu tích cực. Dù còn một số yếu tố chưa rõ ràng, song cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng đây sẽ là bước tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu.

Việt Nam hiện chỉ có Vietnam Airlines có chuyến bay thẳng đến Mỹ, trong khi một số hãng hàng không khác như Vietravel Airlines và cả Vietnam Airlines cũng đang có ý định phát triển mạnh lĩnh vực air cargo.

Ông Đào Trọng Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), nhận định: "Thuế suất giảm sẽ kích thích sức mua từ Mỹ, qua đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thêm đơn hàng. Từ đó, doanh nghiệp vận tải mới có điều kiện tăng trưởng".

Trong quý II/2025, nhu cầu vận tải đã tăng mạnh do doanh nghiệp đẩy nhanh giao hàng trước thời điểm kết thúc chính sách tạm hoãn thuế đối ứng vào ngày 9/7. Điều này càng cho thấy tính nhạy cảm và ảnh hưởng lớn của các chính sách thuế đến hoạt động vận tải hàng hóa, đặc biệt bằng đường hàng không.

Air cargo vào "điểm rơi" thuận lợi

Một điểm đáng chú ý trong thỏa thuận thuế quan mới là việc tách biệt mức thuế giữa hàng hóa sản xuất tại Việt Nam và hàng hóa trung chuyển từ các nước thứ ba. Theo ông Đào Đức Vũ – Tổng Giám đốc Vietravel Airlines, điều này sẽ góp phần tạo ra sự minh bạch, đảm bảo lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa có xuất xứ tại Việt Nam.

Về phía nhập khẩu, ông Vũ đánh giá thị trường Việt Nam vẫn có nhu cầu rất lớn với hàng hóa tiêu dùng, công nghệ, dược phẩm… từ Mỹ – đặc biệt thông qua kênh thương mại điện tử. Việc giảm thuế nhập khẩu từ Mỹ sẽ giúp giá thành hàng hóa "mềm" hơn, qua đó thúc đẩy tiêu dùng, kéo theo nhu cầu vận chuyển hàng không tăng cao.

"Trong bối cảnh nhiều hãng hàng không Việt Nam đang có kế hoạch mở rộng lĩnh vực air cargo, thì sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử sẽ là đòn bẩy đáng kể", ông Vũ nhận định.

Thực tế, vận tải hàng không vẫn là lựa chọn ưu tiên cho các mặt hàng có giá trị cao, cần giao nhận nhanh như dược phẩm, điện tử, hàng tiêu dùng cao cấp... Theo các chuyên gia, quý III và quý IV/2025 – khi thị trường Mỹ bước vào mùa tiêu dùng cao điểm – sẽ là thời điểm bùng nổ của vận tải hàng hóa xuyên Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, điểm nghẽn hiện nay là Việt Nam vẫn chưa có hãng vận tải hàng hóa chuyên biệt (freighter airline). Các hãng nội địa chủ yếu vận chuyển hàng theo mô hình kết hợp trên các chuyến bay chở khách (belly cargo). Việc nhu cầu hàng hóa tăng mạnh sang Mỹ có thể tạo động lực để các hãng hàng không đầu tư tàu bay thân rộng chuyên dụng như Boeing 777F hoặc Airbus A330F.

Các chính sách thuế quan hấp dẫn sẽ thúc đẩy thương mại điện tử phát triển, tạo đòn bẫy tăng trưởng cho lĩnh vực vận tải hàng không

Song song đó, các doanh nghiệp logistics cũng đang được khuyến khích tận dụng cơ hội để hợp tác với đối tác Mỹ, thiết lập mạng lưới vận tải hàng hóa ổn định và hiệu quả hơn trên trục giao thương quan trọng này.

Hàng rào phi thuế quan: yếu tố cần quan tâm

Bên cạnh chính sách thuế, nhiều doanh nghiệp cho biết còn chờ đợi thông tin cụ thể về hàng rào phi thuế quan - yếu tố được đánh giá là có ảnh hưởng không kém đến hiệu quả giao thương.

Trên mạng xã hội Truth, Tổng thống Donald Trump đã đánh giá cao việc Việt Nam cam kết mở cửa thị trường rộng hơn cho hàng hóa Mỹ, trong đó có ô tô phân khối lớn - một mặt hàng vốn từng vướng nhiều rào cản nhập khẩu.

Ông khẳng định Mỹ sẽ cắt giảm đáng kể thuế đối ứng với hàng hóa Việt Nam, đồng thời tiếp tục hợp tác với phía Việt Nam trong việc tháo gỡ các vướng mắc thương mại, nhất là trong lĩnh vực mà hai nước cùng ưu tiên như hàng tiêu dùng, công nghệ và năng lượng.

Theo ông Đào Trọng Khoa, khi các hàng rào kỹ thuật, kiểm định, tiêu chuẩn được cải thiện hoặc đơn giản hóa, chi phí giao thương sẽ giảm đáng kể, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp đẩy mạnh xuất - nhập khẩu. Về dài hạn, điều này sẽ tiếp thêm động lực cho ngành logistics và vận tải hàng không.

Tầm nhìn chiến lược và những bước đi tiếp theo

Việc thỏa thuận thuế quan giữa Việt Nam và Mỹ bước đầu mang lại cơ hội, nhưng để tận dụng tối đa, các doanh nghiệp trong ngành cần chủ động chuẩn bị năng lực vận hành, đầu tư công nghệ, phương tiện và nguồn nhân lực.

Đặc biệt, bài toán phát triển đội bay chở hàng chuyên biệt, kết hợp với mạng lưới logistics hiện đại sẽ là yếu tố quyết định để hàng không Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cùng với đó, sự phối hợp giữa các bộ ngành - đặc biệt là Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính - trong việc duy trì ổn định chính sách, đơn giản hóa thủ tục cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các cơ hội ngắn hạn thành nền tảng phát triển dài hạn cho ngành hàng không và thương mại quốc tế.