Thị trường vàng sau xoá độc quyền vàng miếng?

Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng

Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng. Đây là một trong những thay đổi quan trọng tại Nghị định số 232 vừa được Chính phủ ban hành, sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Ngoài ra, Nghị định cũng xóa bỏ độc quyền về xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Theo đó, hoạt động sản xuất vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện và phải được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép. Chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu phải có tỷ lệ hàm lượng từ 99,5% trở lên. Các tổ chức này sẽ phải công bố tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng vàng miếng khi sản xuất.

Đồng thời, xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất, thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước để quản lý.

Thị trường kỳ vọng tăng nguồn cung vàng

Sự chênh lệch về cung - cầu trên thị trường là một trong những nguyên nhân khiến giá vàng miếng trong nước có thời điểm cao hơn giá thế giới tới gần 20 triệu đồng/lượng. Do đó, việc chấm dứt cơ chế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng, chuyển sang cơ chế cấp phép cho những tổ chức đủ điều kiện, được kỳ vọng sẽ giúp tăng nguồn cung cho thị trường, kéo giảm sự chênh lệch giá.

Điểm nghẽn về nguồn cung sẽ được gỡ bỏ khi Ngân hàng Nhà nước mở cơ chế, cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu về sản xuất. Đồng thời, sẽ không có sự phân biệt giữa các thương hiệu vàng. Giá vàng sẽ được xác định dựa trên chất lượng.

Đại diện các doanh nghiệp cho biết, họ sẵn sàng chuẩn bị các nguồn lực cần thiết để xin cấp phép. Bởi nếu được phép nhập khẩu vàng, doanh nghiệp sẽ chủ động được nguồn nguyên liệu đầu vào, phòng tránh tình trạng bấp bênh trong kinh doanh.

"Nghị định mới giải quyết được vấn đề lớn nhất là doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được quyền sản xuất. Và những doanh nghiệp được quyền sản xuất thì được quyền nhập khẩu, sẽ giải quyết được vấn đề thiếu hụt vàng trên thị trường và giúp bình ổn giá vàng hơn. Đây là những tín hiệu lạc quan và là nỗi khát khao của rất nhiều doanh nghiệp trong vài năm vừa qua", ông Nguyễn Đức Anh - Giám đốc Phát triển kinh doanh Công ty Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải cho biết.

Bà Phạm Thúy Dung - Giám đốc chi nhánh PNJ Miền Bắc nêu ý kiến: "Xóa bỏ độc quyền vàng miếng và cho phép các doanh nghiệp được nhập khẩu sẽ cởi trói cho thị trường vàng, giúp cho doanh nghiệp tiếp cận với các nguồn nguyên liệu được nhập khẩu ổn định và có nguồn gốc minh bạch".

Bên cạnh đó, việc cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu còn là tiền đề quan trọng cho sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ, không chỉ ở trong nước, mà còn đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Mở cơ chế nhưng cũng đi kèm điều kiện

Theo Nghị định 232, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng. Còn ngân hàng thương mại sẽ phải có vốn tối thiểu 50.000 tỷ đồng. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.

Thống kê sơ bộ, chỉ có khoảng 8 ngân hàng thương mại và 3 doanh nghiệp kinh doanh vàng đáp ứng được yêu cầu về vốn điều lệ.

Công khai, minh bạch trong thị trường vàng miếng

Nghị định 232 vừa ban hành sẽ có nhiều tác động đến thị trường vàng trong nước. Việc mở cửa cho các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại tham gia vào chuỗi cung ứng vàng sẽ mang lại nhiều lợi ích, nhưng xung quanh đó người dân và doanh nghiệp cũng quan tâm là làm sao để quản lý thị trường vàng hiệu quả sau khi nghị định có hiệu lực.

Trao đổi với phóng viên VTV, ông Phạm Quang Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, căn cứ chủ trương của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Thông báo số 211 ngày 30/5/2025, Nghị định 232 đã chấm dứt cơ chế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát. Cấp phép cho các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại đáp ứng đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng nhằm tạo dựng môi trường cạnh tranh bình đẳng. Từ đó giúp đa dạng hóa nguồn cung và ổn định giá cả.

Mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, góp phần làm giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời hạn chế tình trạng buôn lậu. Nghị định cũng đã điều chỉnh, bổ sung trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phối hợp liên ngành.

Các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại kinh doanh vàng phải đáp ứng các điều kiện theo quy định, bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động xuất nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng; xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về xuất khẩu, nhập khẩu, sản xuất và giao dịch mua, bán vàng.

Đối với quyền lợi của người dân đang nắm giữ vàng miếng trước đây và vàng miếng do doanh nghiệp, ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất theo quy định mới, ông Phạm Quang Dũng cho biết, Nghị định 232 tiếp tục thừa nhận các loại vàng miếng đã được sản xuất hợp pháp trước đây. Nghị định cũng cho phép Công ty SJC tiếp tục được gia công lại vàng miếng do Công ty SJC đã sản xuất, gia công trước ngày Nghị định có hiệu lực thi hành mà không còn đủ điều kiện lưu thông.

Nghị định yêu cầu các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng phải thực hiện công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của sản phẩm theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp, ngân hàng thương mại chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã sản xuất đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố; thực hiện bảo hành sản phẩm cho khách hàng theo quy định của pháp luật; thực hiện lưu trữ dữ liệu, kết nối cung cấp thông tin cho Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước

"Như vậy, Nghị định 232 đã quy định đầy đủ trách nhiệm của các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại từ khâu nhập khẩu, sản xuất, đến kinh doanh mua, bán vàng nhằm đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng", ông Phạm Quang Dũng nhận định.

Trong chỉ đạo điều hành, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tăng cường quản lý, nhanh chóng đưa chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuống mức chỉ còn khoảng 1-2%, không thể để trên 10% như vừa qua. Hướng tới mục tiêu quản lý tốt, hiệu quả thị trường vàng để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng.