Lương 30 triệu đồng/tháng nhưng chung cư dưới 3 tỷ đồng vẫn... ngoài "tầm với"

Cần giải pháp tổng thể kéo giá nhà đất xuống

"Nhân dân thiếu nhà ở nhưng lại không có nhà để mua. Nhà cứ 100 triệu/m² thì dân làm sao có tiền mua được. Nếu cứ thổi giá bất động sản lên, người dân thấy giá nhà cao, cao mãi, cao quá, người dân không thể mua được". Phát biểu này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản đầu tuần vừa qua đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân. Phát biểu ngắn gọn nhưng chạm trúng nỗi niềm của hàng triệu người dân, đặc biệt là những người đang sinh sống và làm việc nhiều năm tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Cũng tại cuộc họp này, nêu rõ quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để hướng tới mục tiêu tăng nguồn cung, giảm chi phí, phấn đấu để giá nhà thương mại ở mức hợp lý, đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, để người dân có điều kiện thuận lợi, phù hợp về nhà ở.

Theo ghi nhận từ các ý kiến trên thị trường, 2 phân khúc nhà ở thương mại và nhà ở xã hội sẽ cần có giải phải pháp riêng. Trong đó, nhà ở thương mại tập trung xử lý vướng mắc về thủ tục pháp lý, thời gian thực hiện. Còn nhà ở xã hội lại cần xử lý vấn đề vốn và chính sách thu hút doanh nghiệp tham gia.

"Tôi có đặt câu hỏi là giải pháp nào để kéo giá nhà trên cao nó xuống, làm sao hợp lý, phù hợp với thu nhập của người dân. Phải có nhiều giải pháp mang tính tổng thể. Chứ mình chính sách tài khóa không được, mình chính sách tiền tệ cũng không được. Mình chính sách đất đai cũng không được, mình trung ương làm cũng không được, mình địa phương, doanh nghiệp làm cũng không được. Phải rất tổng thể cái này, tức là phải có giải pháp rất đồng bộ và tổng thể bao trùm toàn diện, thông thoáng và hiệu quả. Có sự phối hợp rất chặt chẽ giữa trung ương và địa phương", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Lãi suất vay mua nhà cần dưới 4%

Thực tế, từ nhiều năm nay, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã xác định nhà ở là một chính sách an sinh xã hội trọng yếu. Theo thống kê, tính đến tháng 7 năm nay, cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai. Đây là bước tiến trong lộ trình hướng đến mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội tới năm 2030. Một kết quả khác cho thấy nỗ lực vượt bậc của Chính phủ: Đến tháng 8 vừa qua, Việt Nam đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

Quay trở lại với giá bán nhà trên thị trường hiện nay. Theo số liệu của Viện Nghiên cứu và Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam, cách đây khoảng 10 năm trước, giá chung cư tại Hà Nội chỉ dao động 18 - 25 triệu đồng/m². Nhưng hiện nay, con số trung bình đã vọt lên 75,5 triệu đồng/m². Nhiều dự án cao cấp thậm chí chào bán ở mức 100 - 200 triệu đồng/m².

Làm thế nào để hạ nhiệt giá nhà? Theo các doanh nghiệp và chuyên gia, cần nhiều giải pháp đồng bộ.

Chi phí đầu vào dự án nhà ở tăng, do chi phí giá đất, vật liệu xây dựng, nhân công đều tăng hay các chủ đầu tư chỉ ưa thích nhà cao cấp, siêu sang; tình trạng đầu cơ, mua gom hàng… Đây là những nguyên chính được cho là đã đẩy giá nhà tăng vọt từ nửa cuối năm 2023 đến nay.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty GP Invest chỉ rõ: "Hiện nay nguồn cung bất động sản sẽ quyết định thị trường, giá tăng lên hay hạ xuống. Thời gian đang kéo dài, chi phí đầu tư tăng cao. Tính từ lúc định có quyết định giá đất đến định giá thời gian kéo rất dài. Có dự án kéo tới 2-3 năm".

Mặc dù 9 ngân hàng đã đăng ký tham gia cho vay gói ưu đãi 145 nghìn tỷ đồng đối với nhà ở xã hội. Sau 6 lần hạ, mức lãi suất này hiện nay đã giảm xuống còn 6,4%/năm với chủ đầu tư và 5,9% đối với người mua nhà. Thời gian vay là 5 năm. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm, gói tín dụng này mới giải ngân được hơn 4.000 tỷ đồng. Mặc dù nhu cầu vay của doanh nghiệp và người dân đều rất lớn.

Ông Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng: "Thời gian trả nợ để quá ngắn, doanh nghiệp hầu hết đề xuất trên 10 năm, tác động kéo giá xuống. Mức để người thu nhập thấp, công nhân mua được phải kéo xuống tới 4%"

Một số ý kiến cho rằng, cần có sự thay đổi trong việc lựa chọn nhà đầu tư.

"Thay vì nhà nước phải lo tất cả cho nhà ở xã hội, nào từ giải phóng các thứ, thì các đồng chí có thể nghiên cứu, cân nhắc chọn vài chục doanh nghiệp, giao luôn cho doanh nghiệp, để ông ra giá chỉ từ 15-20 triệu", ông Nguyễn Đưc Vinh - Tổng Giám đốc Ngân hàng VPBank nêu ý kiến.

Giá nhà tăng cao, không thể không nhắc tới sự nhiễu loạn thị trường do các nhóm đầu cơ tạo ra. Giả sử, một dự án có khoảng 2.000 căn hộ, nhóm đầu tư cơ có thể chỉ cần ôm 100 căn, rồi liên tục đẩy giá, tạo ra sự khan hiếm giả, đánh vào tâm lý đám đông. Vì vậy, bên cạnh việc tính toán giá bán từ gốc, tức từ lúc chủ đầu tư lập dự án, cũng cần tính toán đến cả phần ngọn, khi bất động sản đã bắt đầu hoàn thiện, đưa ra ngoài thị trường.

Giải pháp tăng nguồn cung nhà giá vừa túi tiền tại TP Hồ Chí Minh

Dữ liệu từ các công ty nghiên cứu thị trường cho thấy, giá nhà chung cư tại TP Hồ Chí Minh đã tăng từ 18 - 20% trong vòng 1 năm qua. Trước xu hướng tăng giá liên tục, nhiều gia đình trẻ chấp nhận tiếp tục ở thuê và chờ đợi.

Tuy nhiên, với Cẩm Tú (Nhân viên văn phòng, TP Hồ Chí Minh) việc phải chờ đến khi nào mới có thể mua được nhà với đà tăng giá lên cả tỉ đồng/căn hộ như vừa qua thì câu hỏi này thực sự là không có câu trả lời chính xác.

Với công việc nhân viên văn phòng, lương khoảng 30 triệu đồng/tháng, cộng với một khoản tích lũy nhưng việc tìm mua 1 căn hộ giá dưới 3 tỉ đồng/căn với Tú là hoàn toàn nằm ngoài tầm với.

"Kỳ vọng có nhiều cái gói chính sách hỗ trợ người trẻ mua nhà hơn về mặt lãi suất ngân hàng cũng như về giá căn hộ nó ở một mức tầm vừa phải hơn", chị Tú chia sẻ.

Theo các chuyên gia, giải pháp nhanh nhất để TP Hồ Chí Minh có thể tăng nguồn cung và kìm được đà tăng của giá nhà nhanh nhất đó là quy hoạch các quỹ đất sạch ưu tiên cho phát triển nhà giá bình dân.

"Chúng ta cần có những quy hoạch để đảm bảo quỹ đất phục vụ cho đối tượng thu nhập vừa phải, thu nhập thấp", TS Sử Ngọc Khương - Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam cho hay.

Có thể thấy, các khó khăn về thủ tục pháp lý khi làm nhà ở xã hội vẫn là "nút thắt" khiến nhiều doanh nghiệp trăn trở.

Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Xây dựng Thương mại Lê Thành cho biết: "Ban hành Nghị quyết 201 để giải quyết thủ tục cho nhanh hơn nhưng cuối cùng Nghị quyết này lại yêu cầu nhà ở xã hội phải cấp phép xây dựng, mà để thực hiện thủ tục cấp phép xây dựng thì phải có loạt thủ tục trước đó theo quy định mới được nộp đơn kéo dài thời gian rất lâu, trong khi nhà ở thương mại hiện lại được miễn giấy phép xây dựng".

Trước thực tế này, Hiệp hội Bất động sản Thành phố kiến nghị các cơ quan chức năng tiếp tục gỡ khó pháp lý cho nhà ở xã hội, đồng thời khẩn trương rà soát khoảng 220 dự án vẫn đang vướng mắc pháp lý để có các giải pháp gỡ vướng, tạo nguồn cung và kéo giảm giá nhà.

Hỗ trợ người dân làm thủ tục mua nhà ở xã hội

Không phải chờ tới cuộc họp đầu tuần của Chính phủ, mà nhà ở xã hội đã là chủ đề nóng trên thị trường bất động sản từ đầu năm tới nay, đặc biệt là ở 2 thị trường lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Ngoài tăng số lượng nhà ở xã hội, thì việc làm hồ sơ thủ tục để để nộp mua cũng được người dân hết sức quan tâm.

TP Hà Nội có 6 dự án nhà ở xã hội dự kiến sẽ hoàn thành trong năm nay, nhưng tới giờ, vẫn chưa có dự án nào mở bán, nhận hồ sơ, người dân đều đang phải chờ đợi, mong mỏi. Bởi lẽ, giá của các căn hộ nhà ở xã hội chỉ từ 18 - 27 triệu đồng/m2, nếu so với giá trung bình từ 70 - 80 triệu đồng/m2 của nhà ở thương mại trên thị trường hiện nay, thì mức giá chỉ bằng 1/3.

Từ tháng 6 vừa qua, nhiều người mua nhà đã rục rịch tìm hiểu thông tin hồ sơ làm nhà ở xã hội. Nhằm hỗ trợ thủ tục cho người dân, Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đã thí điểm hỗ trợ lưu động thủ tục mua nhà ở xã hội trên địa bàn xã Đông Anh, với thời gian thực hiện kéo dài từ ngày 15/9 - 30/9.

Chỉ sau hơn 10 ngày triển khai thí điểm tại xã Đông Anh, Hà Nội, các cán bộ tại đây đã tiếp đón khoảng trên 2.000 lượt hồ sơ. Dù số lượng lớn, nhưng không có tình trạng chen lấn, do đa số người dân đã được tuyên truyền và lấy số thứ tự trên hệ thống trực tuyến. Đây là một trong những giải pháp giúp người dân có thể tiếp cận với nhà ở xã hội thuận lợi hơn, tránh việc tìm đến các kênh cò môi giới, dễ phát sinh tiêu cực.

"Thủ tục đi làm bên chi nhánh ở Đông Anh rất là nhanh. Mình đi làm lần đầu nhưng không ngờ nhanh đến thế", ang Nguyễn Văn Sơn (TP Hà Nội) chia sẻ.

Anh Nguyễn Trung Việt (TP Hà Nội) nói: "Biết tin có đoàn tư vấn lưu động thì mình cũng đến và cũng xin tư vấn. Thấy hồ sơ cũng khá là đơn giản mình cũng có thể tự làm được".

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng, có thời điểm do nhu cầu quá lớn, người dân không lấy được số thứ tự trên hệ thống I-Hanoi, nên người dân lại phải chờ sang ngày tiếp theo.

Anh Nguyễn Đình Lương - Phó Trưởng phòng Hướng dẫn thủ tục hành chính - Trung tâm Phục vụ hành trình công TP Hà Nội cho biết: "Chúng tôi cũng kiến nghị đề xuất lãnh đạo là tại những thời điểm phục vụ những người dân theo chương trình như thế này thì tăng số lượng đặt số trên I-Hanoi lên để công tác phục vụ cho người dân được tốt hơn và không phải chờ đợi lâu".

Trong phiên họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản diễn ra đầu tuần qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội là vấn đề lớn, đại sự của quốc gia, của nhân dân, rất quan trọng, cần phải có nhiều giải pháp tổng thể, như kéo giảm giá bất động sản, tăng nguồn cung để đáp ứng cung cầu, thông qua giải quyết các dự án tồn đọng, thúc đẩy nhà ở xã hội, giảm giá đất, giảm chi phí, giải quyết vấn đề hạ tầng về giao thông, điện nước, viễn thông…

Bộ Xây dựng nghiên cứu để Chính phủ ban hành nghị quyết, giao một số doanh nghiệp có năng lực, có tâm, có tài triển khai một số dự án nhà ở xã hội theo nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.