Mạng xã hội thành “chợ trời” quảng cáo: Lỗ hổng pháp lý đang tiếp tay cho hàng kém chất lượng?

Hàng loạt vụ việc liên quan đến sản phẩm giả, sản phẩm kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ tiếp tục bị phanh phui trong những ngày qua. Đáng chú ý là con đường để những sản phẩm này tiếp cận đến người tiêu dùng chính là quảng cáo trực tuyến, đặc biệt là thông qua mạng xã hội.

Theo thống kê, năm qua, quảng cáo trực tuyến đã chiếm hơn một nửa tổng chi tiêu cho quảng cáo tại Việt Nam – một xu thế tất yếu trong kỷ nguyên số. Thế nhưng, đi cùng tốc độ phát triển, việc quản lý lĩnh vực này lại vẫn tồn tại nhiều lỗ hổng.

Bộ Y tế mới đây đã đình chỉ và thu hồi 4 sản phẩm mỹ phẩm do một ca sĩ quảng cáo trực tuyến, khi phát hiện công thức không đúng như công bố và chất lượng không đảm bảo như quảng cáo. Tương tự, một nữ DJ quảng cáo sản phẩm giảm cân nhưng trong số các mặt hàng cô giới thiệu, chỉ duy nhất một sản phẩm được đăng ký công bố hợp pháp.

Đó chỉ là vài ví dụ nhỏ trong một “chợ online” quảng cáo hỗn loạn – nơi người nổi tiếng, kể cả những gương mặt nổi lên nhờ phát ngôn sốc, chiêu trò phản cảm, vẫn có thể dễ dàng nhận hợp đồng quảng bá sản phẩm.

Trên các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, người dùng chỉ cần đăng ký và trả phí là có thể chạy quảng cáo, không cần qua bất cứ khâu kiểm tra, giám sát nào. Đây chính là lỗ hổng khiến hàng giả, hàng kém chất lượng tiếp cận người dùng nhanh chóng, trực tiếp và tràn lan.

 Với 1 quảng cáo truyền thống thì 1 doanh nghiệp muốn thực hiện phải cung cấp các giấy phép liên quan như giấy phép hoạt động, giấy phép quảng cáo, đặc biệt là giấy phép liên quan đến sản phẩm. Nhưng hiện nay quảng cáo trực tuyến đa số chỉ cần làm việc với nền tảng, các mạng xã hội thì ai cũng có thể tạo quảng cáo được và gần như không phải cung cấp 1 giấy phép pháp lý nào.

Sự kết hợp giữa người nổi tiếng và mạng xã hội lâu nay được xem là “công thức'' thành công cho không ít nhãn hàng. Như sản phẩm kẹo rau KERA, nhờ công thức này mà đã bán được khoảng 130.000 hộp kẹo chỉ trong 3 tháng, trước khi bị cơ quan chức năng phanh phui về chất lượng.

Cho đến khi công chúng nhận ra họ bị lừa, thì rất nhiều người đã trực tiếp sử dụng sản phẩm. Câu hỏi không ai trả lời được là: Liệu còn bao nhiêu sản phẩm tương tự trên thị trường đã và đang đến tay người tiêu dùng theo cách này...

Việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt, sát với thực tiễn cho quảng cáo trực tuyến là điều không thể chậm trễ. Nếu không người tiêu dùng sẽ tiếp tục trở thành "nạn nhân" của những sản phẩm không rõ nguồn gốc, thiếu kiểm định chất lượng, thậm chí là nguy hại đến sức khỏe./.