Đồ uống có đường - Hiểm họa sức khỏe bị đánh giá thấp

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đồ uống có đường là tất cả các loại nước giải khát có chứa đường tự do, bao gồm nước ngọt có ga và không có ga, nước ép trái cây, nước tăng lực, trà và cà phê pha sẵn, sữa có hương liệu cùng nhiều loại đồ uống khác. Ở Việt Nam, theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, nước ngọt được định nghĩa là sản phẩm pha chế từ nước kết hợp với các chất có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp, có thể bao gồm cả khí CO2.

Thực tế, khi nhìn vào nhãn mác sản phẩm, nhiều người có thể không nhận ra lượng đường thực sự trong các loại đồ uống này, bởi nhà sản xuất thường sử dụng nhiều tên gọi khác nhau như glucose, fructose, sucrose, corn syrup, caramel, dextrose hay honey. Việc tiêu thụ các loại đường này với lượng lớn khiến cơ thể nhanh chóng hấp thụ calo mà không có cảm giác no, dẫn đến tình trạng dư thừa năng lượng, tích tụ mỡ và làm tăng nguy cơ béo phì. 

Ngoài ra, đồ uống có đường còn kích thích vị giác, khiến người dùng có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là các món chiên, nướng, từ đó làm rối loạn chuyển hóa và gây ra các bệnh không lây nhiễm như tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch.

Theo khuyến nghị của WHO, lượng đường tự do trong khẩu phần ăn hàng ngày không nên vượt quá 10% tổng năng lượng nạp vào và tốt nhất nên giảm xuống dưới 5% để có lợi ích tối ưu cho sức khỏe. Con số này tương đương với 25–50g đường mỗi ngày đối với người lớn và 12–25g đối với trẻ em. Trẻ từ 2 đến dưới 18 tuổi không nên tiêu thụ quá 235ml đồ uống có đường mỗi tuần, trong khi trẻ dưới 2 tuổi cần tránh hoàn toàn thực phẩm có thêm đường. 

Tuy nhiên, tại Việt Nam, trung bình một người tiêu thụ khoảng 46,5g đường tự do mỗi ngày, gần chạm ngưỡng tối đa khuyến nghị. Đáng lo ngại hơn, điều tra về mức sống hộ gia đình cho thấy hơn 62% số hộ gia đình Việt Nam sử dụng nước giải khát có đường, trong khi khảo sát năm 2013 cho thấy hơn 31% học sinh từ 13–17 tuổi thường xuyên uống nước ngọt có ga.

Để hạn chế những nguy cơ sức khỏe do đồ uống có đường gây ra, mỗi người cần chủ động cắt giảm lượng tiêu thụ ngay từ bây giờ. Việc thay thế nước ngọt bằng nước lọc, trà không đường hay các loại nước ép nguyên chất là một giải pháp hiệu quả. 

Bên cạnh đó, cần tập thói quen đọc kỹ nhãn dinh dưỡng, lựa chọn sản phẩm có hàm lượng đường thấp và kiểm soát kích cỡ khẩu phần ăn để tránh tiêu thụ quá mức. Hạn chế thêm đường vào thức ăn, đồ uống hàng ngày cũng là một cách để giảm lượng đường tự do nạp vào cơ thể. Đặc biệt, thay vì dùng đồ ăn vặt có đường, mọi người nên ưu tiên trái cây tươi ít ngọt để đảm bảo sức khỏe lâu dài.

Hiểm họa từ đồ uống có đường không chỉ dừng lại ở cân nặng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Việc thay đổi thói quen tiêu dùng ngay từ hôm nay sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính và bảo vệ sức khỏe về lâu dài.