Hà Nội thí điểm khu vực thấp phát thải - Bước đột phá trong cuộc chiến chống ô nhiễm

Hà Nội đang đứng trước một bước ngoặt lớn trong cuộc chiến chống ô nhiễm không khí khi chính thức thông qua nghị quyết thí điểm khu vực thấp phát thải (LEZ - Low Emission Zones). Đây là một động thái mạnh mẽ nhằm cải thiện chất lượng không khí, một vấn đề đã trở thành nỗi lo ngại hàng đầu trong cuộc sống hàng ngày của người dân Hà Nội.

Thành phố với hơn 8 triệu dân và hàng triệu phương tiện giao thông đang phải đối mặt với những con số đáng báo động về ô nhiễm không khí. Theo báo cáo gần đây của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm vượt quá quy chuẩn kỹ thuật quốc gia gần gấp đôi, trong khi bụi PM10 vượt quá từ 1,3 đến 1,6 lần theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2016 - 2020. Giao thông, với hơn 1,13 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy, được xác định là nguồn gây ô nhiễm chính, chiếm từ 58-74% lượng phát thải khí nhà kính.

Trước thực trạng này, nghị quyết mới của HĐND TP Hà Nội, được thông qua ngày 12/12, đã đặt ra một lộ trình rõ ràng cho việc thực hiện LEZ từ năm 2025. Mục tiêu là giới hạn hoặc cấm các phương tiện gây ô nhiễm cao trong các khu vực được chọn, bắt đầu từ các quận Hoàn Kiếm và Ba Đình. Đây là những khu vực không chỉ là trung tâm văn hóa, kinh tế của thành phố mà còn là nơi tập trung nhiều nguồn phát thải.

Theo nghị quyết, các phương tiện không phát thải, xe sử dụng năng lượng sạch như điện hoặc khí sinh học sẽ được ưu tiên trong khu vực LEZ. Ngược lại, xe tải hạng nặng sử dụng dầu diesel sẽ bị cấm hoàn toàn. Đối với ô tô và xe máy, những phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 và mức 2 sẽ bị hạn chế hoặc cấm vào khu vực này theo giờ hoặc khu vực cụ thể.

Nguồn phát thải từ giao thông chiếm khoảng 56% ô nhiễm không khí.

Việc thực hiện LEZ đòi hỏi sự thay đổi lớn về thói quen di chuyển của người dân, đặc biệt trong bối cảnh xe máy chiếm phần lớn phương tiện cá nhân. Hà Nội đang phải đối mặt với thách thức thuyết phục người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang giao thông công cộng hoặc các phương tiện thân thiện môi trường hơn. Hiện tại, thành phố đã bắt đầu đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thông công cộng, khuyến khích sử dụng xe buýt điện và đưa ra các chính sách hỗ trợ tài chính cho người dân khi chuyển đổi phương tiện.

Bên cạnh đó, UBND TP Hà Nội cũng đề xuất các biện pháp hỗ trợ khác như giảm thuế, phí cho những người sinh sống và làm việc trong khu vực LEZ nếu họ sử dụng phương tiện không gây ô nhiễm. Những chính sách này không chỉ nhằm giảm thiểu ô nhiễm mà còn khuyến khích một lối sống bền vững hơn, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

Nếu thành công, khu vực thấp phát thải không chỉ cải thiện chất lượng không khí mà còn tạo ra một môi trường sống xanh - sạch - đẹp hơn, thu hút du khách và các nhà đầu tư, đồng thời nâng cao chất lượng sống cho người dân Hà Nội. Chiến lược này có thể trở thành mô hình cho các quận huyện khác trong thành phố, với kế hoạch mở rộng từ năm 2031.

Việc Hà Nội quyết định thí điểm LEZ là một dấu hiệu cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của thành phố trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Đây không chỉ là một cuộc cách mạng về kỹ thuật mà còn là một thông điệp về sự bền vững, tạo điều kiện cho một tương lai nơi mà Hà Nội không chỉ là một thủ đô về chính trị mà còn là biểu tượng của sự sống xanh, sạch và bền vững.

Thông tin thêm về LEZ (Low Emission Zone) - Khu vực thấp phát thải:

LEZ là các khu vực được thiết lập trong thành phố nhằm giảm ô nhiễm không khí bằng cách hạn chế hoặc cấm các phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Áp dụng cụ thể tại Hà Nội:

• Lộ trình: Từ năm 2025, Hà Nội sẽ thí điểm LEZ tại các quận Hoàn Kiếm và Ba Đình.
• Quy định:
• Xe không phát thải, xe sử dụng năng lượng sạch (điện, khí sinh học) được ưu tiên lưu thông.
• Xe tải hạng nặng chạy diesel bị cấm hoàn toàn.
• Ô tô và xe máy không đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 4 và Euro 2 tương ứng sẽ bị hạn chế hoặc cấm vào khu vực LEZ theo giờ hoặc khu vực cụ thể.
• Mục tiêu: Cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
• Hỗ trợ: Thành phố khuyến khích sử dụng giao thông công cộng, hỗ trợ tài chính cho việc chuyển đổi phương tiện xanh.