Việt Nam và hành trình thăng hạng trên bản đồ kỹ thuật số toàn cầu

Trong một thế giới ngày càng kết nối, Việt Nam đã khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kỹ thuật số toàn cầu, đứng thứ 12 về số lượng người dùng Internet với 72 triệu người truy cập mỗi ngày (theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông năm 2024). 

Sự bùng nổ này không chỉ là kết quả của việc mở rộng hạ tầng viễn thông, với 99,73% số thôn trên toàn quốc đã có sóng di động (Liên minh Viễn thông Quốc tế, ITU, 2024), mà còn là sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng và làm việc của người Việt. Từ những thành phố lớn đến những vùng nông thôn xa xôi, Internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, kết nối mọi người không chỉ với nhau mà còn với cả thế giới bên ngoài.

Theo báo cáo của marketreport.io, người dùng internet di động tại Việt Nam đạt 71,54 triệu người vào năm 2021, chiếm 98,6% tổng số người dùng internet cả nước và dự kiến ​​sẽ tăng trong những năm tới.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển này là những thách thức không nhỏ về an toàn thông tin. 

Một nghiên cứu của UNICEF Việt Nam (2024) cho thấy, chỉ có 36% trẻ em được dạy về an toàn mạng, trong khi tỷ lệ trẻ em truy cập Internet đạt 89%. Điều này làm gia tăng rủi ro về vi phạm quyền riêng tư và tấn công mạng đối với một trong những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Báo cáo của ITU năm 2024 cũng chỉ ra rằng Việt Nam đã cải thiện chỉ số an toàn thông tin mạng toàn cầu, nhưng vẫn cần nỗ lực nhiều hơn để đạt được mức độ bảo mật tối ưu.

Câu chuyện về Internet tại Việt Nam cũng không thể bỏ qua sự phức tạp trong việc quản lý dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư. Với sự hiện diện của các công ty công nghệ lớn từ nước ngoài và sự phát triển của các doanh nghiệp công nghệ trong nước, việc đảm bảo dữ liệu cá nhân không bị lạm dụng hoặc rò rỉ là một thách thức lớn. Một khảo sát của PwC Việt Nam năm 2024 cho thấy, 85% người được hỏi tin rằng công nghệ mang lại nhiều cơ hội hơn là rủi ro, nhưng cũng có 45% lo ngại về việc tự động hóa có thể gây rủi ro cho công việc của họ.

Không chỉ dừng lại ở bảo mật, câu hỏi về tự do thông tin cũng nổi lên khi Việt Nam tiếp tục phát triển. Một môi trường Internet mở và tự do không chỉ khuyến khích sự sáng tạo mà còn là nền tảng cho một xã hội dân chủ hơn. Tuy nhiên, theo báo cáo của Freedom House năm 2023, Việt Nam vẫn được đánh giá là một quốc gia có mức độ tự do Internet thấp, với nhiều chính sách quản lý nội dung gây tranh cãi về quyền lợi của người dùng và quyền quản lý của nhà nước.

Nhìn về tương lai, Việt Nam đứng trước cơ hội lớn để trở thành một trung tâm công nghệ thông tin của khu vực, nhưng cũng đối mặt với những thách thức không nhỏ. Để đạt được điều này, cần một sự cân bằng giữa phát triển công nghệ, bảo vệ người dùng và duy trì một không gian mạng an toàn, tự do. Với những con số và dẫn chứng cụ thể, Việt Nam đang ở ngã rẽ, nơi mỗi bước đi tiếp theo sẽ quyết định hình ảnh của nước này trong thế giới số hóa toàn cầu.