150 giờ dạy thêm được trả lương tính theo giờ hành chính hay tiết dạy?

Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến cho Dự thảo Thông tư quy định chế độ trả lương dạy thêm giờ đối với giáo viên tại các cơ sở giáo dục công lập. Văn bản này nếu được ban hành sẽ thay thế Thông tư liên tịch số 07/2013 và sửa đổi một số điều của Thông tư số 05/2025 liên quan đến chế độ làm việc của giáo viên phổ thông.

Vướng mắc kéo dài: Thiếu công bằng và chưa sát thực tế

Thực tế tại nhiều trường học cho thấy, tình trạng dạy thêm giờ thường xuyên phát sinh, đặc biệt trong các trường hợp giáo viên nghỉ ốm, nghỉ thai sản hay chuyển công tác. Tuy nhiên, việc thanh toán tiền dạy thêm lại nảy sinh nhiều bất cập.

Một hiệu trưởng tại tỉnh Bình Thuận cho biết: “Giáo viên dạy thay khi đồng nghiệp nghỉ thai sản, nghỉ ốm… nhưng nếu vượt quá số giờ quy định thì lại không được thanh toán. Với các môn đặc thù như Tiếng Anh, việc tìm người thay thế là rất khó.”

Một vấn đề khác khiến nhà trường lúng túng là kinh phí. Dù quy định mức trả là 150% lương theo giờ, nhưng nguồn kinh phí thực tế được cấp lại không đủ, khiến trường khó xoay sở. Cô cũng nói: “Nhà trường rất khó cân đối, dù biết giáo viên rất thiệt.”

Một hiệu trưởng khác tại tỉnh Quảng Nam cũng chia sẻ: “Việc thiếu giáo viên cục bộ buộc trường phải phân công linh hoạt, thậm chí giao cả phần dạy trải nghiệm, hướng nghiệp cho giáo viên không có chuyên môn phù hợp. Việc đó vừa không đảm bảo chất lượng, vừa gây áp lực cho thầy cô.”

Tại Quảng Ninh, một thầy hiệu trưởng khác nêu thêm một bất cập đáng chú ý: “Chế độ dạy thêm giờ hiện nay được tính theo năm tài chính, không theo năm học. Điều này gây thiệt thòi cho những giáo viên nghỉ hưu hoặc chuyển công tác giữa chừng. Họ vẫn dạy đủ tiết nhưng lại không được thanh toán đúng.”

Thông tư liên tịch số 07 hiện hành cũng chưa làm rõ việc chi trả cho giáo viên chỉ công tác trong một phần năm học. Nhiều trường hợp vẫn lên lớp đầy đủ nhưng lại không có cơ sở để thanh toán thêm giờ, gây bức xúc.

Dự thảo Thông tư mới: Linh hoạt nhưng còn “lửng lơ”

Theo dự thảo mới, quy định cứng về giờ dạy thêm ở Khoản 6, Điều 3 của Thông tư 07 sẽ được gỡ bỏ. Thay vào đó, số giờ dạy thêm tối đa trong một năm học của giáo viên được điều chỉnh như sau:

- Giáo viên mầm non: Không quá số giờ làm thêm theo Bộ luật Lao động.

- Giáo viên phổ thông và các cấp còn lại: Không vượt quá 150 giờ dạy thêm/năm học.

Tổng số giờ dạy thêm của tất cả giáo viên trong một đơn vị cũng không được vượt mức trần quy định cho toàn trường.

Thầy hiệu trưởng ở Quang Ninh đánh giá quy định mới tạo sự linh hoạt, giúp nhà trường chủ động hơn trong điều tiết nhân sự khi có giáo viên nghỉ dài ngày. Tuy nhiên, thầy cũng cảnh báo: “Nếu không có cơ chế giám sát chặt, các trường có thể cố ‘tối đa hóa’ trần 150 giờ, khiến giáo viên bị quá tải.”

Một điểm chưa rõ ràng khiến nhiều người lo ngại là cách tính 150 giờ dạy thêm. Cô hiệu trưởng tại tỉnh Bình Thuận bày tỏ: “Dự thảo chưa quy định rõ 150 giờ này là giờ hành chính (60 phút) hay là tiết học thực tế (35 – 45 phút tùy cấp học). Nếu mỗi nơi hiểu mỗi kiểu thì sẽ xảy ra tranh cãi, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của giáo viên.”

Theo tính toán của cô, nếu lấy đơn vị 1 tiết học là 45 phút, thì 150 giờ hành chính tương đương khoảng 200 tiết. Con số đó là hợp lý trong điều kiện thiếu giáo viên hiện nay, nhưng cần phải hướng dẫn rõ ràng bằng văn bản chính thức.

Cô cũng cho rằng: “Việc áp cứng mức 150 giờ/năm học nên có tính linh hoạt theo điều kiện cụ thể của từng trường. Trường đông lớp, thiếu người, chắc chắn phát sinh thêm giờ. Trong khi đó, trường nhỏ thì hiếm khi vượt trần.”

Cần rõ ràng để tránh mỗi nơi làm một kiểu

Các hiệu trưởng đều thống nhất rằng để đảm bảo công bằng, minh bạch và phù hợp thực tiễn, cần có hướng dẫn cụ thể về cách quy đổi giờ dạy thêm sang tiết học theo từng cấp học. Đồng thời, phải có cơ chế phân bổ giờ dạy thêm hợp lý giữa các giáo viên, tránh tình trạng người thì không có tiết để dạy thêm, người thì bị dồn dập quá tải.

Bên cạnh đó, cần phân biệt rõ giữa các trường hợp dạy thay do tình huống bất khả kháng và việc dạy thêm thường xuyên. Việc này không chỉ giúp quản lý minh bạch mà còn đảm bảo việc chi trả đúng quy định.

Việc sửa đổi quy định về trả lương dạy thêm giờ là một bước tiến đáng ghi nhận. Tuy nhiên, nếu không làm rõ "150 giờ" là giờ hành chính hay tiết học thực tế, sẽ tiếp tục dẫn đến hiểu lầm, thiệt thòi cho giáo viên và khó khăn cho các trường trong việc thực hiện. Đã đến lúc Bộ GD&ĐT cần ban hành hướng dẫn chi tiết, thống nhất toàn quốc để tránh mỗi nơi hiểu và làm một kiểu./.