Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có tới 30 - 50% các loại ung thư có thể được phòng ngừa nếu chúng ta chủ động tránh hoặc giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Ngoài ra, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời cũng góp phần quan trọng trong việc giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư. Dưới đây là 9 biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp bảo vệ cơ thể khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Nguy cơ ung thư có thể được giảm đáng kể nếu mỗi người thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày và áp dụng những biện pháp khoa học để bảo vệ sức khỏe.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất là nói không với thuốc lá dưới mọi hình thức, bao gồm cả xì gà và thuốc lá điện tử. Khói thuốc chứa hàng nghìn chất độc hại, trong đó có nhiều chất gây ung thư như benzen và formaldehyde, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, vòm họng, thực quản và bàng quang. Ngay cả việc hít phải khói thuốc thụ động cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, do đó, cần tránh xa môi trường có khói thuốc và tìm kiếm sự hỗ trợ nếu muốn cai thuốc lá.
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống ung thư. Việc tiêu thụ nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp cơ thể tăng cường khả năng chống oxy hóa, giảm viêm và tăng cường hệ miễn dịch.
Ngược lại, thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt hun khói có thể làm tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt là ung thư đại tràng. Ngoài ra, rượu bia cũng là yếu tố nguy cơ gây ra nhiều loại ung thư như ung thư gan, vú và đại trực tràng. Vì vậy, hạn chế tiêu thụ rượu bia là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Với phụ nữ, nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ mang lại lợi ích cho em bé mà còn giúp giảm nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng cho mẹ. WHO khuyến nghị nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời để mang lại hiệu quả tối ưu.
Bên cạnh đó, tiêm vaccine cũng là biện pháp quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư. Vaccine viêm gan B giúp giảm nguy cơ ung thư gan, trong khi vaccine HPV có thể ngăn ngừa ung thư cổ tử cung và một số loại ung thư khác liên quan đến virus này.
Ngoài chế độ dinh dưỡng và tiêm phòng, việc bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím cũng không thể bỏ qua. Tiếp xúc lâu dài với tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc giường tắm nắng có thể làm tăng nguy cơ ung thư da. Vì vậy, mỗi khi ra ngoài, hãy sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp, đội mũ, đeo kính râm và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng trong khung giờ cao điểm từ 10h sáng đến 4h chiều.
Một yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư là môi trường sống. Ô nhiễm không khí, hóa chất độc hại và khói bụi làm tăng nguy cơ ung thư phổi cũng như nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác. Để giảm thiểu nguy cơ, hãy duy trì không gian sống trong lành, tránh sử dụng các sản phẩm chứa hóa chất độc hại, đeo khẩu trang khi ra ngoài và hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Đồng thời, việc trồng nhiều cây xanh và sử dụng năng lượng sạch cũng góp phần bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.
Duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường vận động cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Béo phì có liên quan đến nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư vú, đại trực tràng và tuyến tụy. WHO khuyến nghị mỗi người nên duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất vừa phải hoặc 75 phút tập luyện cường độ cao mỗi tuần. Đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc tham gia các lớp thể dục không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch.
Cuối cùng, tầm soát ung thư định kỳ là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ngay cả khi chưa có triệu chứng. Việc phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu giúp nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân. Các chương trình tầm soát như xét nghiệm Pap để phát hiện ung thư cổ tử cung, chụp nhũ ảnh để tầm soát ung thư vú hay nội soi đại tràng để phát hiện ung thư đại trực tràng đều có thể giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Ung thư không phải là căn bệnh không thể phòng tránh. Bằng cách áp dụng những thói quen lành mạnh, duy trì lối sống khoa học và chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, chúng ta hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người thân yêu./.