Ngộ độc thực phẩm ở trẻ nhỏ: Dấu hiệu nhận biết và cách xử trí kịp thời

Thời tiết nắng nóng, mưa ẩm bất thường vào thời điểm giao mùa là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh phát triển, trong đó có các vi sinh vật gây ngộ độc thực phẩm. Đặc biệt, trẻ em với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện là đối tượng dễ bị tổn thương. Nhằm giúp phụ huynh chủ động hơn trong việc nhận biết, chăm sóc và xử trí đúng cách khi trẻ có dấu hiệu ngộ độc, các chuyên gia sức khoẻ đã có những khuyến cáo chi tiết.

Khi bị ngộ độc thực phẩm, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng về tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn trớ, tiêu chảy. Về hô hấp, có thể thấy trẻ ho, thở nhanh, khó thở, tím tái. Trong các trường hợp nặng hơn, hệ thần kinh bị ảnh hưởng với biểu hiện co giật, run tay chân, run cơ, yếu cơ dẫn đến liệt, thậm chí liệt cơ hô hấp, rối loạn nhịp tim hoặc hôn mê. Ngoài ra, các dấu hiệu tăng tiết như đờm nhớt, nước bọt, mồ hôi cũng là cảnh báo cần đặc biệt lưu tâm.

Khi nghi ngờ trẻ bị ngộ độc thực phẩm, việc đầu tiên phụ huynh cần làm là quan sát kỹ xung quanh để tìm dấu vết của vật, thực phẩm hoặc thuốc nghi gây ngộ độc và gọi điện đến cơ sở y tế để được hướng dẫn sơ cứu. Khi đưa trẻ đi bệnh viện, cần mang theo vật phẩm nghi gây ngộ độc, phần thức ăn thừa hoặc chất nôn để phục vụ cho việc xét nghiệm, chẩn đoán.

Trong khi chờ đến cơ sở y tế, cần để trẻ nằm nghỉ, theo dõi dấu hiệu mất nước như khô môi, khát nước, tiểu ít. Nên cho trẻ uống Oresol đúng cách nhằm bù nước và điện giải. Nếu trẻ sốt cao, có thể sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol với liều lượng an toàn, khoảng 10-15 mg/kg/lần, không quá 0,5g/lần và 2g/ngày. Ngay lập tức tạm ngừng sử dụng thức ăn, thuốc hoặc đồ uống nghi ngờ là nguyên nhân gây ngộ độc.

Sau khi được điều trị cấp cứu, trẻ cần chế độ chăm sóc đặc biệt để hồi phục nhanh chóng. Về dinh dưỡng, nên cho trẻ ăn các món ăn loãng, mềm như cháo, súp để dễ tiêu hóa và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Sữa chua, rau xanh, trái cây như chuối, đu đủ, táo giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và cung cấp vitamin. Khi tình trạng ổn định, có thể chuyển dần sang các thực phẩm thông thường như cơm, bánh nhưng cần tránh các món nhiều dầu mỡ, chiên rán và các sản phẩm từ sữa động vật vì dễ gây khó tiêu khi đường ruột còn yếu.

Về việc uống nước, trẻ cần được uống nhiều nước lọc hoặc nước ép trái cây tươi, tuyệt đối không uống nước đá, nước ngọt hay nước có ga. Nghỉ ngơi cũng là yếu tố then chốt trong quá trình phục hồi. Trẻ nên được ngủ đủ giấc, tránh vận động mạnh, hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn để đảm bảo sự thư giãn của hệ thần kinh.

Quan trọng không kém là việc phòng ngừa ngộ độc thực phẩm. Phụ huynh cần đảm bảo trẻ rửa tay sạch với xà phòng trước khi ăn, thực phẩm nấu chín kỹ và được bảo quản trong hộp sạch, tránh sử dụng thực phẩm quá hạn hoặc có dấu hiệu hư hỏng. Không để trẻ ăn uống khi không có sự giám sát của người lớn. Những thức ăn thừa nên bảo quản trong tủ lạnh nếu chưa dùng đến và tuyệt đối không hâm lại đồ ăn đã để lâu trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh.

Việc trang bị kiến thức chăm sóc dinh dưỡng và xử trí ban đầu khi trẻ có dấu hiệu ngộ độc không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng nặng mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài cho trẻ, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết thay đổi như hiện nay. Khi trẻ có biểu hiện bất thường, cha mẹ tuyệt đối không chủ quan và nên đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời./.