Collagen: Thần dược làm đẹp hay chỉ là hiệu ứng quảng cáo?

Collagen là một loại protein cấu trúc quan trọng, chiếm khoảng 30% tổng lượng protein trong cơ thể người. Chúng kết hợp với các thành phần như elastin và axit hyaluronic để giữ cho làn da săn chắc, ngậm nước, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc tóc và móng tay. Collagen cũng hỗ trợ hình thành keratin – thành phần chủ yếu của tóc và móng.

Cơ thể chúng ta có thể sản sinh collagen tự nhiên nhờ việc hấp thụ các axit amin từ thực phẩm như thịt, cá hoặc nước hầm xương. Tuy nhiên, tuổi tác, tác hại của ánh nắng mặt trời, hút thuốc và rượu đều góp phần làm suy giảm quá trình sản xuất collagen tự nhiên. Đây là lý do vì sao các sản phẩm bổ sung collagen, từ viên uống đến dạng nước, trở nên phổ biến trên thị trường.

Cơ thể sản xuất collagen một cách tự nhiên

Các loại collagen thương mại thường có nguồn gốc từ cá, lợn, gia cầm hoặc bò, dưới dạng peptide – những chuỗi axit amin ngắn có khả năng kích thích cơ thể tái tạo collagen. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Da liễu Quốc tế với hơn 1.100 người tham gia từng ghi nhận rằng: những người dùng collagen nhận thấy sự cải thiện ở làn da – từ độ đàn hồi, độ ẩm đến tình trạng nếp nhăn. Dù vậy, vẫn chưa thể kết luận chính xác collagen là nguyên nhân tạo ra sự khác biệt đó, bởi các sản phẩm này thường đi kèm với các thành phần bổ sung khác như vitamin C, enzyme Q10, axit hyaluronic, chondroitin sulfate – thậm chí còn chiếm hàm lượng cao hơn collagen.

Một số thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát cũng cho thấy, peptide collagen dạng uống chứa nhiều prolylhydroxyproline và hydroxyprolylglycine có thể cải thiện độ ẩm và độ đàn hồi của da. Song, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để xác định liệu collagen có thực sự hữu ích và an toàn khi sử dụng lâu dài hay không.

Đặc biệt, đến thời điểm hiện nay, vẫn chưa có bất kỳ nghiên cứu đáng tin cậy nào khẳng định việc uống collagen giúp cải thiện chất lượng tóc và móng như nhiều chiến dịch quảng cáo đã tuyên bố. Những lời mời gọi “tóc bóng mượt, móng chắc khỏe” vẫn chỉ đang dừng lại ở khía cạnh tiếp thị.

Câu hỏi "nên uống collagen dạng viên hay dạng nước" cũng chưa có lời giải rõ ràng. Cơ thể không thể hấp thu collagen nguyên vẹn mà phải phân tách thành các peptide nhỏ để đi vào máu và thực hiện chức năng của mình. Các peptide này có thể tham gia vào quá trình hình thành keratin hoặc kích thích sản xuất collagen tại những khu vực khác như sụn, cơ hay da. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định rằng collagen sau khi uống sẽ được “gửi” chính xác đến da, tóc hoặc móng.

Các loại mặt nạ có chứa collagen cũng đang rất thịnh hành

Thay vì trông chờ vào một “thần dược”, các chuyên gia khuyến nghị nên tập trung vào các phương pháp đã được chứng minh: dùng kem chống nắng đầy đủ và thường xuyên, sử dụng retinoid tại chỗ để cải thiện kết cấu da và giảm nếp nhăn. Đây vẫn là hai cách có hiệu quả cao nhất trong việc duy trì làn da trẻ trung và khỏe mạnh.

Nếu bạn vẫn quyết định sử dụng sản phẩm collagen, hãy đọc kỹ bảng thành phần. Tránh các loại chứa nhiều chất phụ gia, hương liệu hoặc chất độn, và ưu tiên những sản phẩm giàu prolyl hydroxyproline, hydroxyprolylglycine – hai hoạt chất có thể mang lại tác động tích cực nhất cho làn da.

Và cuối cùng, hãy nhớ rằng không phải ai cũng phù hợp với collagen. Những người mắc các bệnh như gout, ung thư hoặc có chế độ ăn cần hạn chế protein nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ thực phẩm chức năng nào.

Trong bối cảnh khoa học vẫn đang tiếp tục làm rõ lợi ích thật sự của collagen, việc duy trì một lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ chất, ngủ đủ giấc, hạn chế rượu bia và không hút thuốc vẫn là chìa khóa bền vững để có làn da khỏe đẹp và mái tóc chắc khỏe./.